Lực lượng tìm kiếm hài cốt liệt sĩ tại tại Nghĩa trang tạm Hàng Me (Rạch Vọp), ấp Bình Khương, xã Châu Bình năm 2024. Ảnh: An Giang
Chắt chiu từng thông tin liệt sĩ
Theo Thượng tá Nguyễn Trọng Linh - Chính trị viên Ban Chỉ huy Quân sự (CHQS) huyện, Phó trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo (BCĐ) 62 huyện, một trong những điểm khó khăn là trong chiến tranh, có lúc máy bay địch đã ném bom đúng vị trí các nghĩa trang tạm, đến khi hòa bình lập lại, người dân cải tạo sử dụng đất hoặc làm các công trình đền thờ liệt sĩ, trường học, đường cáp quang... nên địa hình đã thay đổi hoàn toàn. Mặt khác, nhân chứng lịch sử trực tiếp quản lý nghĩa trang thời đó không còn nữa, hoặc chỉ còn lại một vài nhân chứng có liên quan nhưng lớn tuổi không còn nhớ rõ vị trí chôn cất hài cốt liệt sĩ, hồ sơ, sơ đồ mộ chí không còn lưu trữ nên không còn xác định rõ thời gian hình thành nghĩa trang, thời gian quy tập, số lượng là bao nhiêu, vị trí mộ liệt sĩ được chôn cất.
Tuy nhiên, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của BCĐ 515 tỉnh, BCĐ 62 huyện, sự đồng thuận trong nhận thức, trách nhiệm của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, địa phương và nhân dân các xã đối với công tác khảo sát, xác minh, thu thập thông tin hài cốt liệt sĩ tại các nghĩa trang liệt sĩ xã và nghĩa trang tạm thời chiến tranh trên địa bàn huyện phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ cơ bản đạt một số kết quả.
Theo thông tin từ BCĐ 62 huyện Giồng Trôm, trên địa bàn huyện có tổng số 38 nghĩa trang liệt sĩ, trong đó có 24 nghĩa trang tạm, 14 nghĩa trang liệt sĩ xã. Thị trấn Giồng Trôm và xã Bình Hòa không có nghĩa trang liệt sĩ. Qua kết quả khảo sát, xác minh và thu thập thông tin hài cốt liệt sĩ tất cả các nghĩa trang tạm và nghĩa trang xã trên địa bàn huyện, BCĐ 62 huyện đã đề nghị cấp trên xem xét để tiến hành tìm kiếm, quy tập, cải táng hài cốt liệt sĩ ở hai nghĩa trang: Nghĩa trang xã tại ấp Hòa Lợi (xã Lương Hòa) và Nghĩa trang tạm Miễu Quang Long tại ấp Tân Thị Đình (xã Tân Hào) về Nghĩa trang liệt sĩ huyện theo nguyện vọng của thân nhân gia đình liệt sĩ và đúng chủ trương của Đảng, Nhà nước đối với chính sách đền ơn đáp nghĩa.
Nỗ lực tìm kiếm, quy tập
Ông Dương Văn Bền (sinh năm 1955), ngụ Tổ 8, ấp Tân Thị Đình, xã Tân Hào, là một trong những nhân chứng lịch sử chia sẻ, thời chiến tranh, tuy ông còn nhỏ nhưng cũng đã chứng kiến và được nghe kể nhiều trận đánh ác liệt, nhiều đồng bào, chiến sĩ hy sinh. Gia đình ông cũng là gia đình cách mạng, có người thân là liệt sĩ. Ông ủng hộ việc rà soát thông tin, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại địa phương xã Tân Hào, nếu có thì đưa các hài cốt liệt sĩ về nghĩa trang liệt sĩ, còn không có thì thông tin công bố cho nhân dân rõ.
Đại tá Nguyễn Văn Hải - Phó chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh cũng đồng tình cao với phương hướng của BCĐ 62 huyện là tiếp tục chỉ đạo Cơ quan Thường trực phối hợp với Hội Cựu chiến binh huyện, Ban Liên lạc các đơn vị lực lượng vũ trang tỉnh rà soát lại liệt sĩ của đơn vị hy sinh và an táng tại các nghĩa trang tạm thời chiến tranh và nghĩa trang xã trên địa bàn huyện Giồng Trôm nhằm xác minh thông tin hài cốt liệt sĩ về số lượng, vị trí cũng như danh tính (nếu có).
Theo tinh thần chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Bé Mười - Trưởng BCĐ 515 tỉnh, cơ quan Thường trực BCĐ 515 (Bộ CHQS tỉnh) báo cáo kết quả hội nghị xác định thông tin, phục vụ công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ ở các nghĩa trang tạm trên địa bàn huyện Giồng Trôm và tham mưu BCĐ 515 tỉnh trình BCĐ 515 Quân khu 9 xin chủ trương tìm kiếm, cất bốc, quy tập. Khi có chủ trương của BCĐ 515 Quân khu 9, nhanh chóng phối hợp với các ban, ngành, đoàn thể và địa phương tiến hành khảo sát thiệt hại hoa màu trên diện tích đất đã xác định (nếu có) để hỗ trợ theo quy định; xây dựng kế hoạch tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và tổ chức lễ cải táng vào nghĩa trang liệt sĩ theo đúng quy định (nếu tìm có hài cốt liệt sĩ).
Bộ CHQS tỉnh chỉ huy thống nhất trong việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tại 2 nghĩa trang tạm thời chiến tại ấp Hòa Lợi, xã Lương Hòa và Nghĩa trang tạm Miếu Quang Long, ấp Tân Thị Đình, xã Tân Hào. Các ngành cùng phối hợp, tham gia để công tác tìm kiếm đạt được kết quả theo đúng thời gian, kế hoạch đề ra và bảo đảm an toàn tuyệt đối trong quá trình tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
“Chúng ta nên chắt chiu từng thông tin có được để làm cơ sở xem xét, nếu còn thông tin là chúng ta phải “sáp vô” để làm, rà soát tìm kiếm xem có hay không, để nếu còn thì sớm quy tập các hài cốt liệt sĩ về nghĩa trang. Đồng thời, cân nhắc và cẩn trọng trong quá trình tìm kiếm để đạt hiệu quả” - Đại tá Nguyễn Văn Hải - Phó chủ tịch Hội Cựu chiến binh tỉnh
Theo ÁNH NGUYỆT (Báo Đồng Khởi)