Nằm cạnh Quốc lộ 91, làng nghề đan lưới Thơm Rơm thuộc phường Thới Long, thành phố Cần Thơ đang nhộn nhịp vào mùa sản xuất ngư cụ phục vụ đánh bắt thủy sản mùa nước nổi ở miền Tây.
Theo chính quyền địa phương, làng nghề không chỉ nổi tiếng với những sản phẩm ngư cụ như lưới, lú, chài… chất lượng cao mà còn là nơi tạo công ăn việc làm cho lao động nhàn rỗi, góp phần tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân ở địa phương.
Giữ chân người lao động
Cách trung tâm thành phố Cần Thơ hơn 30km, không khí mua bán, sản xuất ở làng nghề đan lưới Thơm Rơm những ngày này khá nhộn nhịp với các loại ngư cụ như lưới, lọp, lú, chài… chất lượng cao.
Theo người dân, năm 1980, nơi đây chỉ có vài hộ sản xuất lưới cung cấp cho người dân địa phương để phục vụ việc đánh bắt thủy sản. Với sự khéo léo và sáng tạo của người làm nghề, sản phẩm ngư cụ ở Thơm Rơm ngày càng được cải tiến về chất lượng mẫu mã và được nhiều người dân ở các tỉnh miền Tây biết đến.
Bà Đinh Thị Diệu Hiền - Phó Trưởng khu vực Tân Lợi 2, phường Thới Long cho biết trước đây, làng nghề đan lưới chỉ có 3-5 hộ từ nơi khác đến định cư và sản xuất.
Thấy làm ăn hiệu quả nên người dân địa phương đã học nghề và phát triển. Đến nay, có hơn 40 hộ sản xuất kinh doanh, thu hút hàng ngàn lao động nhàn rỗi tại địa phương và các xã, phường lân cận.
Lưới giăng cá được bày bán. (Ảnh: Tuấn Phi/TTXVN)
Tùy vào từng loại ngư cụ, những người thợ ở đây tạo ra các sản phẩm với độ bền và kiểu dáng khác nhau nhưng vẫn đảm bảo hiệu quả khi khai thác thủy sản. Người dân trở nên khá giả cũng nhờ nghề làm ngư cụ, nhiều hộ có tay nghề nhận vật liệu từ các cơ sở về gia công tại nhà, mang lại thu nhập khá cao.
Làng nghề này đã góp phần rất lớn vào công tác giảm nghèo ở địa phương, với mức thu nhập trung bình của người có tay nghề gia công là từ 200.000 đồng trở lên, bà Hiền cho biết.
Anh Nguyễn Văn Thành, nhân công làng nghề đan lưới Thơm Rơm, cho biết gia đình có hơn 1ha trồng cây ăn trái, mang lại thu nhập ổn định hằng năm. Tuy nhiên, trong thời gian nhàn rỗi, anh vẫn tham gia sản xuất để kiếm thêm thu nhập.
Những lọp tép sau khi hoàn thành được bày bán tại cơ sở. (Ảnh: Tuấn Phi/TTXVN)
Theo anh Thành, các công đoạn đan lú đòi hỏi sự kiên nhẫn và kỹ thuật cao. Người thợ phải thực hiện chính xác từng công đoạn để tạo ra sản phẩm vừa có tính thẩm mỹ, độ bền cao lại vừa khai thác hiệu quả. Hiện tại, thu nhập hằng ngày của anh từ 200.000-300.000 đồng, đủ để trang trải sinh hoạt trong gia đình.
Cách làng nghề đan lưới Thơm Rơm hơn 10km nhưng hằng ngày, anh Trần Văn Châu (xã Cờ Đỏ, thành phố Cần Thơ) cũng đến các cơ sở sản xuất kinh doanh ở làng nghề nhận vật liệu về phân phối cho bà con trong xóm để gia công kiếm thêm thu nhập.
Anh Trần Văn Châu cho biết hai vợ chồng anh đã làm nghề này trên 10 năm, vật liệu đan lú nhận về phát cho gần 30 hộ ở xóm để gia công, mỗi cái lú sau khi gia công thành phẩm có tiền công 55.000 đồng. Trung bình hai vợ chồng thu gom hơn 50 cái mỗi ngày, trừ các khoản chi phí, thu nhập cũng trên 600.000 đồng.
Theo anh Châu, làng nghề đan lưới Thơm Rơm không chỉ mang lại thu nhập cho từng hộ gia đình mà thu hút lao động nhàn rỗi và giữ chân nhiều người dân ở lại quê hương thay vì phải đi làm ăn xa ở các thành phố lớn.
Phát huy hiệu quả làng nghề
Hiện nay, sản phẩm ngư cụ của làng nghề Thơm Rơm không chỉ tiêu thụ trong khu vực thành phố Cần Thơ mà còn được tiêu thụ rộng rãi khắp các tỉnh trong cả nước.
Lưới Thơm Rơm được người dân tin dùng bởi có khả năng chịu được môi trường nước mặn, nước lợ, đảm bảo sử dụng lâu dài và hiệu quả trong việc đánh bắt hải sản.
Bà Nguyễn Thúy An, chủ cơ sở Trung Tiến, cho biết cơ sở sản xuất đủ các mặt hàng ngư cụ nhưng chủ yếu là lưới và lú, việc mua bán diễn ra quanh năm nhưng thời điểm sôi động nhất là từ tháng Sáu đến tháng Chín âm lịch.
Sử dụng máy để bấm chì cho lưới. (Ảnh: Tuấn Phi/TTXVN)
Cơ sở xuất bán cho khách hàng các tỉnh miền Tây và khách hàng ở Nghệ An, thành phố Đà Nẵng. Cơ sở có trên 100 hộ nhận về gia công tại nhà các sản phẩm ngư cụ, trung bình mỗi hộ từ 3-5 người gia công, có thu nhập hàng tháng trên 10 triệu đồng. Cơ sở đang mở rộng sản xuất, tìm kiếm các thị trường mới ở các tỉnh miền Trung, bà An cho hay.
Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Thới Long Huỳnh Thanh Nhanh cho biết hiện nay, làng nghề không chỉ bán sản phẩm trong nước mà một số cơ sở còn nhận các đơn hàng gia công ở nước ngoài. Làng nghề tạo công ăn việc làm cho trên 1.500 người và đây cũng được xem là mô hình giảm nghèo hiệu quả của địa phương.
Để phát huy làng nghề truyền thống trong thời gian tới, Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường Thới Long Huỳnh Thanh Nhanh cho biết phường đã xây dựng kế hoạch tiếp tục nhân rộng mô hình, huy động các cơ sở sản xuất kinh doanh tham gia thành lập hợp tác xã hoặc doanh nghiệp để tạo điều kiện phát triển sản xuất kinh doanh, vừa giải quyết lao động nhàn rỗi ở nông thôn, vừa phát huy làng nghề truyền thống.
Theo Chủ tịch Ủy ban Nhân dân phường Thới Long, làng nghề cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm. Phường sẽ hỗ trợ quảng bá sản phẩm trên các nền tảng trực tuyến, giúp sản phẩm tiếp cận được nhiều khách hàng. Đồng thời, phường có thể tổ chức các tour du lịch làng nghề để du khách trải nghiệm các công đoạn đan lưới, vừa tạo ra một nguồn thu nhập mới, vừa quảng bá thương hiệu lưới ở làng nghề đến với người dân trên mọi miền đất nước.