Các tỉnh, thành ÐBSCL có lợi thế và hội đủ loại hình vận tải đường sông, đường biển, đường bộ và hàng không. Tuy nhiên, trên thực tế hạ tầng logistics phục vụ phát triển kinh tế nói chung và phát triển ngành hàng nông sản - vốn là lợi thế của vùng nói riêng vẫn chưa phát triển. Ðây là nguyên nhân dẫn đến chi phí logistics hàng nông, thủy sản chiếm tới 30% giá thành sản phẩm. Làm thế nào để khơi thông điểm nghẽn logistics, từ đó phát huy tiềm năng, đưa kinh tế vùng ÐBSCL phát triển mạnh mẽ là vấn đề trọng tâm được đưa ra bàn thảo tại hội thảo “Vai trò của quản trị logistics và chuỗi cung ứng trong sự phát triển kinh tế - xã hội tại ÐBSCL” vừa diễn ra.
Bốc xếp hàng hóa phục vụ xuất khẩu tại cảng Tân Cảng Cái Cui.
Chưa xứng tiềm năng
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam, hiện ÐBSCL chỉ có 1.461 doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics, chiếm khoảng 4,39% số lượng doanh nghiệp logistics của cả nước. Không chỉ hạn chế về số lượng, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics trong khu vực ÐBSCL chủ yếu là doanh nghiệp vừa và nhỏ, siêu nhỏ, chưa đủ mạnh, chưa cung cấp được dịch vụ logistics tích hợp và chất lượng cho các doanh nghiệp sản xuất và xuất nhập khẩu.
Ông Nguyễn Khánh Tùng, Viện trưởng Viện Kinh tế - Xã hội TP Cần Thơ, cho biết: Năm 2021, ÐBSCL đóng góp 31,37% GDP ngành Nông nghiệp cả nước. Trong đó, sản lượng lúa chiếm tới 50%, sản lượng nuôi trồng thủy sản chiếm tới 65% và sản lượng trái cây chiếm tới 70%; đồng thời ÐBSCL cũng đóng góp tới 95% lượng gạo xuất khẩu và 60% sản lượng cá xuất khẩu. Với những lợi thế đó, ÐBSCL được xác định là trung tâm sản xuất nông nghiệp lớn nhất của cả nước… Tuy nhiên, ÐBSCL lại là khu vực có chi phí logistics hàng nông, thủy sản cao nhất, chiếm tới 30% giá thành sản phẩm. “Ðiểm nghẽn lớn nhất đối với phát triển kinh tế ÐBSCL chính là hệ thống logistics kết nối tất cả các bên trong toàn bộ chuỗi cung ứng từ khâu thu mua nguyên vật liệu đầu vào, quá trình sản xuất đến khâu phân phối, tiêu thụ ra thị trường. Chi phí logistics quá cao trở thành gánh nặng ảnh hưởng đến năng lực cạnh tranh của các sản phẩm sản xuất ra tại ÐBSCL” - ông Nguyễn Khánh Tùng nói.
Hiện hạ tầng cho logistics của “vựa nông sản” lớn nhất cả nước này còn chưa phát triển, thiếu liên kết và đồng bộ. Trong khi đó hàng nông sản, thủy sản đòi hỏi phải vận chuyển nhanh hoặc thu hoạch xong có nơi bảo quản, sơ chế đúng - đủ tiêu chuẩn. Ngoài ra, phát triển logistics tại ÐBSCL còn đối mặt với nhiều khó khăn như việc liên kết giữa các bên liên quan để khai thác hiệu quả nguồn hàng hóa dồi dào và các dịch vụ hỗ trợ chưa được quan tâm; thiếu nhân lực về logistics…
Khơi tiềm năng
Những năm gần đây, hạ tầng phát triển kinh tế - xã hội của vùng ÐBSCL được Chính phủ đặc biệt quan tâm, trong đó có phát triển hệ thống logistics. Ðơn cử như Quyết định 1012/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về Quy hoạch phát triển hệ thống trung tâm logistics trên địa bàn cả nước đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Theo đó, ÐBSCL sẽ có hai trung tâm logistics hạng 2 (cấp vùng) đi vào hoạt động. Mới đây nhất là Quyết định 287/QÐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch vùng ÐBSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch đặt mục tiêu đến năm 2030, đầu tư xây dựng mới và nâng cấp khoảng 830km đường bộ cao tốc; khoảng 4.000km đường quốc lộ; 4 cảng hàng không; 13 cảng biển, 11 cụm cảng hành khách và 13 cụm cảng hàng hóa đường thủy nội địa. Ngoài ra, Bộ Giao thông vận tải cũng ra Quyết định số 3383/QÐ-BGTVT phê duyệt Quy hoạch chi tiết Nhóm cảng biển ÐBSCL (nhóm 6) giai đoạn đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Ðây là những tiền đề quan trọng đẩy mạnh phát triển logistics, từ đó góp phần đưa hàng hóa của vùng vươn tầm khu vực và thế giới.
Theo ông Nguyễn Quang Thạnh, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Quốc tế Logistics Hoàng Hà, phát triển các chuỗi cung ứng lạnh là hết sức cần thiết đối với ÐBSCL. “Một chuỗi cung ứng lạnh cho nông sản ÐBSCL sẽ giúp loại bỏ các mối nguy trong bảo quản thực phẩm; giảm sự sai sót nhiệt độ trong chuỗi bảo quản lạnh; tăng chất lượng sản phẩm; kéo dài tuổi thọ bày bán của sản phẩm; đảm bảo chất lượng tại các điểm bàn giao từ nhà cung cấp đến nhà phân phối và các cửa hàng bán lẻ. Tuy nhiên, để làm được điều này cần ý thức chung từ “3 nhà”: nhà nông, nhà xuất khẩu và nhà cung ứng dịch vụ logistics” - ông Nguyễn Quang Thạnh bày tỏ.
Ở một góc độ khác, ông Trương Hữu Kiên Trung, Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Giao nhận Ðại Tây Dương, chia sẻ: “Tâm lý chung của nhiều doanh nghiệp là sản xuất ra hàng hóa ở ÐBSCL thì đưa hàng xuất khẩu tại các cảng của ÐBSCL. Tuy nhiên, vì sao doanh nghiệp vẫn đưa hàng lên cảng Cát Lái của TP Hồ Chí Minh? Bởi cảng Cát Lái có hạ tầng tốt, doanh nghiệp có nhiều sự lựa chọn, đặc biệt là thông tin nhanh, chính xác. Thông qua kiểm tra trên hệ thống doanh nghiệp biết chính xác container của mình nằm ở vị trí nào, đường đi của hàng tới đâu, lộ trình sắp tới sẽ như thế nào. Vì vậy, muốn phát triển logistics tại ÐBSCL đòi hỏi phải kéo mạng được lưới các doanh nghiệp phụ trợ, phát triển các dịch vụ đi kèm”.
Theo ông Trần Chí Dũng, Chủ tịch hội đồng thành viên Công ty TNHH Trường Hàng không và Logistics Việt Nam, logistics là đường dẫn sản phẩm ra thị trường, là công cụ liên kết các hoạt động trong chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu; đồng thời tối ưu hóa chu trình luân chuyển hàng hóa, sản xuất kinh doanh. Vì vậy, ÐBSCL cần tập trung phát triển đồng bộ các phương thức vận chuyển hàng hóa, đặc biệt là hàng nông sản bằng đường thủy nội địa và đường biển; phát triển chuỗi cung ứng nông sản hiện đại, các mô hình chợ đầu mối, chuỗi cung ứng lạnh, chuỗi cung ứng số, thương mại điện tử xuyên biên giới… Bên cạnh đó, các khu công nghiệp cần thu hút thêm các doanh nghiệp đầu tư, chế biến nông sản, các kho - dây chuyền bảo quản, sơ chế, làm mát trước khi đóng hàng vào container để sẵn sàng xuất khẩu…
Đọc nhiều
