Cụm đảo Hòn Khoai gồm 5 đảo: Hòn Khoai (hay còn gọi là hòn Độc Lập, hòn Giáng Tiên), hòn Sao, hòn Tượng, hòn Đồi Mồi và hòn Đá Lẻ. Trong đó, hòn Đá Lẻ chính là điểm A2 của đường cơ sở dùng để tính chiều rộng lãnh hải Việt Nam.
Đảo Hòn Khoai nằm ở phía Đông Nam mũi Cà Mau, thuộc địa bàn xã Tân Â, huyện Ngọc Hiển; có diện tích khoảng 4 km2, nằm cách đất liền khoảng 14 km; điểm cao nhất so với mực nước biển khoảng 318 m.
Hòn Khoai trấn giữ cửa ngõ vùng biển Tây Nam của Tổ quốc.
Hòn Khoai là đảo có điều kiện tự nhiên rất phong phú với hệ sinh thái rừng nguyên sinh và có vị trí quan trọng về quốc phòng - an ninh. Nơi đây được ví như một trạm tiền tiêu canh giữ vùng trời, vùng biển cửa ngõ phía Tây Nam của Tổ quốc.
Địa danh Hòn Khoai nổi tiếng với Cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai do Thầy giáo - Anh hùng LLVTND Phan Ngọc Hiển chỉ huy trong kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược vào ngày 13/12/1940, ngày này đã trở thành Ngày truyền thống cách mạng của Đảng bộ, quân và dân tỉnh Cà Mau.
Hiện trên đảo có ngọn hải đăng gần 100 năm tuổi được xây dựng từ thời Pháp thuộc, vừa là nơi ghi dấu son lịch sử vừa phát huy công năng hiệu quả cho đến nay. Đây là một trong những ngọn hải đăng nằm trong hệ thống đèn biển Cần Giờ - Côn Đảo - Hòn Khoai - Phú Quốc để chiếu sáng cho tàu biển đi lại trên biển Đông.
Quà xuân từ đất liền đến với cán bộ, chiến sĩ đảo Hòn Khoai.
Thay mặt Trưởng đoàn công tác tỉnh Cà Mau, Trung tá Võ Minh Đương, Phó Chủ nhiệm Chính trị Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng Cà Mau trao quà tết của tỉnh tặng các lực lượng đang làm nhiệm vụ trên đảo Hòn Khoai, ngày 22/12.
Hòn Khoai là đảo không có dân cư sinh sống. Trên đảo chỉ có các lực lượng đứng chân làm nhiệm vụ, gồm: Trạm Ra đa 595, thuộc Tiểu đoàn 551, Vùng 5 Hải quân; Đồn Biên phòng 700 thuộc Bộ đội Biên phòng tỉnh Cà Mau; Trạm Hải đăng Hòn Khoai thuộc Bộ Giao thông vận tải và Hạt Kiểm lâm Hòn Khoai thuộc Chi cục Kiểm lâm tỉnh Cà Mau; Tiểu đoàn 887, Lữ đoàn Công binh 83, Quân chủng Hải quân đang xây dựng công trình cho Trạm.
Thời tiết khí hậu ở đây tương đối khắc nghiệt. Hiện nay chưa có phương tiện giao thông khai thác ra tuyến đảo Hòn Khoai; vậy nên, việc đi lại của các lực lượng trên đảo còn rất nhiều khó khăn.
Mặc dù vậy, trong những năm qua, được sự quan tâm to lớn về vật chất và tinh thần của Đảng, Nhà nước và các địa phương, trong đó có Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các tỉnh, thành phía Nam, điều kiện ăn ở, sinh hoạt của các lực lượng trên đảo đã có nhiều cải thiện; góp phần động viên cán bộ, chiến sĩ trên đảo vượt qua mọi khó khăn, an tâm công tác, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc./.
Theo TAR62N NGUYÊN (Báo Cà Mau)