Bến Tre: Đẩy nhanh tiến độ cống Bến Rớ để ngăn mặn xâm nhập

Công trình cống Bến Rớ đang được thi công, đây là một trong những điểm chiến lược ngăn mặn, trữ ngọt của tỉnh.

Trước tình hình trên, Công ty cổ phần Cấp thoát nước Bến Tre đã có văn bản ngày 20-2-2023 gửi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) đề xuất: Lắp đặt cửa cống Bến Rớ ngăn xâm nhập mặn trực tiếp từ phía sông Hàm Luông vào khu vực thượng nguồn sông Ba Lai để không ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp của người dân các xã trong vùng. Đặc biệt, ngăn mặn để phục vụ nước ngọt cho Trạm bơm nước thô Cái Cỏ chuyển tải về nhà máy xử lý nước sạch. Hiện nay, công suất của Trạm bơm nước thô Cái Cỏ 47 ngàn m3/ngày đêm, chiếm 67% công suất toàn công ty.

Do công trình thi công cống Bến Rớ đã đắp đập chặn dòng (không làm kênh dẫn dòng thi công), nên trong kế hoạch phòng chống, ứng phó xâm nhập mặn mùa khô năm 2022-2023 của huyện Châu Thành không có phương án ngăn xâm nhập mặn từ phía rạch Bến Rớ. Hiện nay, đơn vị thi công cống Bến Rớ đã tháo dỡ toàn bộ đập ngăn dòng thi công, làm bỏ ngỏ rạch Bến Rớ. Đây sẽ là đường xâm nhập mặn trực tiếp từ phía sông Hàm Luông vào khu vực thượng nguồn sông Ba Lai, gây ảnh hưởng phần lớn khu vực các xã cánh Tây của huyện Châu Thành, đặc biệt là nguồn cấp nước cho Trạm bơm nước thô Cái Cỏ thuộc Công ty cổ phần Cấp thoát nước Bến Tre.

Theo văn bản phúc đáp của Sở NN&PTNT vào ngày 22-2-2023, đối với đề xuất lắp đặt cửa cống Bến Rớ ngăn xâm nhập mặn trực tiếp từ sông Hàm Luông vào khu vực thượng nguồn sông Ba Lai, nội dung này, Ban Chỉ huy phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh đã có văn bản kiến nghị UBND tỉnh xem xét, đề nghị Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 (Bộ NN&PTNT) khảo sát thực tế, hỗ trợ địa phương có giải pháp ngăn mặn.

Được biết, công trình thi công cống Bến Rớ do Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 làm chủ đầu tư. Vấn đề then chốt trong việc ngăn mặn ở cống Bến Rớ rất được UBND tỉnh và người dân quan tâm. Cụ thể, vào ngày 26-4-2022, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Cảnh đã có chuyến khảo sát và làm việc với Sở NN&PTNT, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình NN&PTNT, Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9, UBND huyện Châu Thành, Chi cục Thủy lợi, Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi, Công ty cổ phần Cấp thoát nước Bến Tre về “xử lý vấn đề thiếu nước khu vực do thi công cống Bến Rớ, xã Tiên Long, huyện Châu Thành”.

Kết quả buổi làm việc đã được ghi rõ tại Thông báo kết luận số 66/TB-UBND ngày 26-4-2022 của UBND tỉnh, trong đó có nội dung: “Đề nghị Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi thường xuyên theo dõi, chỉ đạo đơn vị thi công có biện pháp hợp lý thi công cống Bến Rớ đảm bảo đến tháng 11-2022 phải ngăn được mặn, trữ ngọt; trường hợp thực hiện không đúng tiến độ theo cam kết để phục vụ công tác phòng chống hạn, mặn mùa khô năm 2022-2023 thì Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 phải tự bỏ kinh phí để thực hiện công trình đập tạm ngăn mặn tại khu vực này”.

Ngày 23-2-2023, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam có chuyến khảo sát công tác phòng chống hạn mặn mùa khô năm 2022-2023, trong đó, có khảo sát công trình cống Bến Rớ. Tại đây, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Ngọc Tam chia sẻ về chiến lược dự trữ nước sinh hoạt của tỉnh: “Các điểm chiến lược trong việc trữ nước ngọt để đảm bảo nước cho sinh hoạt và sản xuất, đặc biệt là cung cấp cho nhà máy nước của tỉnh, cung cấp cho khu công nghiệp, chúng ta phải có tư thế sẵn sàng, đảm bảo xử lý mọi tình huống để làm sao trữ được lượng nước phục vụ cho nhà máy nước của tỉnh và khu công nghiệp. Riêng cống Bến Rớ, tỉnh đã trao đổi với Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9, đơn vị này thống nhất cao với tư thế sẵn sàng là khi nào có nước mặn xâm nhập vượt quá độ (mặn) cho phép thì đơn vị sẽ có những giải pháp để đóng cừ lắp đặt ở khu vực này, đảm bảo nước cho Nhà máy nước Cái Cỏ đủ cung cấp cho khu công nghiệp của tỉnh nhà”.

Theo dự báo xâm nhập mặn trên khu vực Nam Bộ từ ngày 1 đến 10-3-2023 của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia từ ngày 5 đến 9-3-2023, dự báo xu thế xâm nhập mặn ở đồng bằng sông Cửu Long sẽ tăng dần. Trong thời kỳ từ ngày 1 đến 10-3-2023, chiều sâu ranh mặn 1%o trên sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây, phạm vi xâm nhập mặn: 60 - 75km; sông Cửa Tiểu, Cửa Đại: 45 - 55km; sông Hàm Luông, Cổ Chiên: 50 - 60km; sông Hậu: 45 - 50km; sông Cái Lớn: 50 - 60km. Chiều sâu ranh mặn 41%o trong thời kỳ này trên sông Vàm Cỏ Đông, Vàm Cỏ Tây: 45 - 55km; sông Cửa Tiểu, Cửa Đại: 35 - 45km; sông Hàm Luông, Cổ Chiên: 40 - 50km; sông Hậu: 30 - 40km; sông Cái Lớn: 40 - 50km.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia khuyến cáo, các địa phương cần tranh thủ tích trữ nước ngọt khi triều thấp phục vụ nông nghiệp và dân sinh.

Đại diện Ban Quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 9 cho hay: “Đến nay vẫn chưa lắp đặt cửa cống Bến Rớ là do chậm thi công. Đáng lẽ ra cống này được khánh thành vào tháng 1-2023, do dịch Covid-19 nên Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã điều chỉnh tiến độ thi công hoàn chỉnh của cống Bến Rớ vào 30-4-2023; đối với cống Tân Phú là vào ngày 30-6-2023. Hiện cửa cống đã hoàn thành xong và đang ở cảng Hải Phòng, chúng tôi chuẩn bị đưa vào đây để lắp đặt cửa cống, cố gắng đến ngày 30-4-2023 là hoàn thành cống Bến Rớ”.

Theo Báo Đồng Khởi