Bến Tre: Giữ vững vị thế cây dừa

Thu nước dịch hoa từ buồng dừa nước.

Phát triển nghề truyền thống

Anh Tô Chí Hải gắn bó với nghề giáo từ năm 2012 - 2021. Trong khoảng thời gian này, tranh thủ không có tiết lên lớp, anh Hải tham gia nghề truyền thống của gia đình là sản xuất nước màu mật dừa, nước tươi uống lạnh, mật cô đặc và đường từ nguyên liệu là nước dịch hoa dừa. Nước dịch hoa dừa được lấy từ lưỡi mèo (bắp hoa dừa còn non) của cây dừa và buồng dừa nước.

Theo các kênh, rạch, bờ sông có cây dừa nước thì dễ dàng tìm ra buồng dừa nước. Riêng dừa thì nhà anh Hải không có đất nên phải thuê từ 30 - 40 cây dừa (tương đương 1 công đất) của lối xóm. Hàng tháng, một cây dừa cho ra 2 lưỡi mèo. Anh Hải chỉ sử dụng 1 lưỡi mèo buột lại không cho nở để mỗi ngày cắt 1 mặt mới lấy mật. Lưỡi mèo còn lại thì chủ đất cho ra trái và thu hoạch.

Sản phẩm làm ra, lúc đầu chỉ bán cho lối xóm để tủ lạnh uống hoặc bán theo đặt hàng nên số lượng chưa nhiều. Năm 2019, anh Hải đem sản phẩm do chính mình làm ra tham gia các hội chợ triển lãm trong tỉnh, rồi các tỉnh lân cận và TP. Hồ Chí Minh. Các sản phẩm nước tươi uống lạnh, mật cô đặc và đường được nhiều người tiêu dùng đón nhận. Không dừng lại, anh Hải đã mạnh dạn tìm đến Trung tâm dừa Đồng Gò (ấp 1, xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm) để được các cán bộ kỹ thuật, kỹ sư hướng dẫn chuẩn hóa quy trình tạo ra sản phẩm.

Góp phần giữ vững vị thế cây dừa

Năm 2019, anh Hải mạnh dạn thành lập Công ty cổ phần Đường dừa nước  Mê Kông Delta. Đến tháng 1-2022, với tên gọi mới là Công ty TNHH Mật dừa Bến Tre. Bước đột phá nữa là vào tháng 5-2023, thành lập HTX Dịch vụ nông nghiệp Người giữ dừa. Anh Tô Chí Hải nói: Mình thành lập HTX để mời gọi những người trồng dừa ở xã An Khánh và một số hộ dân ở xã Lương Hòa, huyện Giồng Trôm tham gia vào HTX. HTX đã hu hút được hơn 100 thành viên tham gia, với hơn 10ha đất trồng dừa. Thành viên của HTX là những nông dân có diện tích đất trồng dừa và lực lượng lao động có thích thú với công việc thu hoạch mật.

Thu nước dịch hoa từ lưỡi mèo của cây dừa. 

Thành viên là những nông dân có đất trồng dừa chỉ có việc góp đất. Riêng lực lượng lao động thu hoạch mật thì phải qua đào tạo nắm vững nghề và không ngại khó, len lõi vào đám dừa nước hay leo lên cây dừa để lấy nước dịch hoa. Điểm khá thú vị là các thành viên HTX được ăn chia lợi nhuận hàng tháng. Thành viên có đất trồng dừa, mỗi cây dừa góp 1 lưỡi mèo, lưỡi mèo còn lại trở thành buồng dừa cho trái thu khoạch bình thường. Trung bình hàng tháng, anh Hải chia cho thành viên số tiền dựa vào số lượng nước dịch hoa thu được.

Theo số liệu ăn chia những tháng gần đây cho thấy, trung bình 3 triệu đồng/công đất. Vào thời điểm dừa rớt giá, người trồng dừa là thành viên HTX vẫn có được khoảng tiền 3 triệu đồng/công đất. Điều này đã góp phần giúp người trồng dừa đảm bảo được nguồn thu để giữ vững và phát triển diện tích đất trồng dừa.

Đối với thành viên tham gia lao động được nhận tiền công căn cứ vào số lượng nước dịch hoa dừa thu được. Trung bình cũng không dưới 9 triệu đồng/người/tháng. Thành viên HTX nếu cần tiền trang trải sinh hoạt gia đình thì được cho tạm ứng trước sau đó hoàn trả lại.

Theo anh Tô Chí Hải, sản phẩm của HTX được giới thiệu trên sàn thương mại điện tử nên rất nhiều người biết đến. Trung bình mỗi tháng, HTX cung ứng cho thị trường khoảng 3 tấn mật. Phần lớn các công ty đã ký hợp đồng với HTX nên số lượng mua nhỏ lẻ giảm dần. Hiện nay, các sản phẩm nước tươi uống lạnh, mật cô đặc và đường được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng nên nhu cầu rất lớn. Anh Tô Chí Hải đã phối hợp với xã Tân Thạch, huyện Châu Thành hoàn thành các thủ tục, chuẩn bị ra mắt HTX khác, với tên gọi là HTX Dịch vụ nông nghiệp Rạch Miễu. Có hơn 100 thành viên, với diện tích khoảng 10ha đăng ký tham gia HTX. Thành viên tham gia HTX cũng được ăn chia tương tự như HTX Dịch vụ nông nghiệp Người giữ dừa.

Theo TRẦN QUỐC (Báo Đồng Khởi)