Dự án VnSAT: Giúp nông dân nâng cao hiệu quả sản xuất và thu nhập

Hiệu quả

Dự án VnSAT hỗ trợ nông dân tại HTX Thịnh Phát ở huyện Vĩnh Thạnh, TP Cần Thơ thực hiện mô hình trình diễn máy cấy trong vụ đông xuân 2019-2020.

Thông qua các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, nâng cao trình độ sản xuất, nâng cấp cơ sở hạ tầng và máy móc trang thiết bị, Dự án đã hỗ trợ hình thành các tổ chức nông dân (TCND), nhất là hợp tác xã (HTX) có năng lực tốt, với những vùng nguyên liệu lớn ứng dụng khoa học kỹ thuật tiên tiến.

Dự án đã đào tạo cho hơn 142.415 nông dân về  "3 giảm, 3 tăng" và  88.914 nông dân áp dụng giải pháp kỹ thuật "1 phải, 5 giảm" để nâng cao hiệu quả sản xuất, giảm chi phí và tác động xấu đến môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu. Đến tháng 9-2020, Dự án hỗ trợ củng cố và thành lập 318 TCND. Các TCND được đào tạo, tập huấn về canh tác lúa bền vững, với diện tích áp dụng hiện lên đến 148.738ha, giúp tăng lợi nhuận ròng/héc-ta lên mức 26,4% so với trước. Qua áp dụng các giải pháp canh tác lúa bền vững cũng giúp hoạt động sản xuất lúa trên toàn dự án giảm 1,17 triệu tấn khí thải/năm. 

Dự án cũng hỗ trợ  cho các TCND thực hiện nhiều tiểu dự án đầu tư phát triển các cơ sở hạ tầng, thiết bị, máy móc phục vụ sản xuất kinh doanh. Hiện đã có 39 tiểu dự án đợt 1 được phê duyệt, trong đó có 38 tiểu dự án đã đầu tư thực hiện hoàn thành; đợt 2 có 44 tiểu dự án được phê duyệt, toàn bộ đã trao hợp đồng và 17 tiểu dự án đã hoàn thành; đợt 3 đã có 8 dự án đã được phê duyệt và đang triển khai. Kết quả đã xây dựng được 118km đường giao thông, 21km kênh mương, 42 cầu cống, 36 kho chứa lúa gạo với diện tích 29.832m2, 29 nhà bao che với diện tích 4.900m2, 25km đường điện, 58 trạm biến áp, 50 trạm bơm, 17 máy sấy lúa, 9 máy tách hạt, 4 máy đóng bao lúa, 9 máy cuốn rơm, 3 máy cấy lúa và 9 máy phun hạt…

Những hỗ trợ thiết thực đó đã tác động mạnh mẽ giúp nông dân thay đổi trình độ sản xuất, năng lực quản lý, giảm thất thoát sau thu hoạch, từ đó tạo điều kiện thuận lợi thu hút các doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu gạo lớn đến tìm hiểu, liên kết sản xuất và bao tiêu lúa cho nông dân. Vụ hè thu năm 2020, tức sau gần 5 năm triển khai dự án, đã có 56.554ha lúa của nông dân có hợp đồng liên kết tiêu thụ lúa của doanh nghiệp, trong đó có nhiều diện tích được bao tiêu có giá bán cao hơn so với giá lúa cùng chủng loại trên thị trường từ 100-300 đồng/kg. Riêng đối với TP Cần Thơ, diện tích lúa trong vùng Dự án VnSAT được doanh nghiệp bao tiêu 3.561ha. Tại TP Cần Thơ, đến nay Dự án VnSAT đã tổ chức trên 900 lớp đào tạo kỹ thuật "3 giảm, 3 tăng", "1 phải, 5 giảm", cho hơn 35.586 nông dân và hơn 240 điểm trình diễn ứng dụng cơ giới hóa và tiến bộ khoa học kỹ thuật, hỗ trợ 12 HTX đầu tư trạm bơm điện, lò sấy và nhà kho.

Tiếp tục thực hiện dự án

VnSAT - Hợp phần phát triển lúa gạo bền vững, với thời gian dự án theo Hiệp định ban đầu từ năm 2015-2020, được gia hạn thêm 18 tháng, kéo dài đến tháng 6-2022. Theo Ban Quản lý Dự án VnSAT, thời gian còn lại của Dự án khá ngắn, trong khi công việc cần thực hiện còn rất nhiều nên các địa phương tham gia Dự án phải có sự nỗ lực rất lớn. Một số hoạt động còn chậm, cần đẩy nhanh hơn như việc triển khai thực hiện các tiểu dự án và giải ngân vốn; công tác thúc đẩy liên kết bao tiêu sản phẩm; ứng dụng cơ giới hóa, nhất là áp dụng máy cấy để đẩy mạnh giảm lượng sử dụng giống trong sản xuất lúa.

Ông Lê Văn Hiến, Trưởng Ban Quản  lý các dự án nông nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), Giám đốc Dự án VnSAT, lưu ý, trong thời gian tới các địa phương cần tăng cường kiểm tra chất lượng, tiến độ thực hiện các tiểu dự án đợt 1, đợt 2 để khẩn trương hoàn thành, bàn giao cho các TCND đưa vào sử dụng có hiệu quả nhất. Đối với 8 tiểu dự án đợt 3 cũng phải đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành trước 31-12-2020, trước khi chuyển sang giai đoạn năm 2021, thực hiện các tiểu dự án có sử dụng vốn đầu tư công. Ban Quản lý Dự án tại các địa phương cũng phải đẩy nhanh việc xác định và hoàn thiện hồ sơ, thủ tục các tiểu dự án có vốn đầu tư công, trên cơ sở góp ý của Ban Quản lý dự án Trung ương để sớm gửi Ngân hàng Thế giới thông qua. Định hướng chung là lựa chọn, thực hiện các tiểu dự án nào ít giải phóng, đền bù và tác động đến môi trường xã hội và có các hạng mục, kỹ thuật đơn giản, ít phải qua nhiều sở, ngành thẩm định… làm ảnh hưởng tiến độ.

Tại hội nghị giao ban thúc đẩy thực hiện Dự án VnSAT - Hợp phần phát triển lúa gạo bền vững, vừa diễn ra tại Đồng Tháp, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Quốc Doanh đánh giá cao nỗ lực của các cơ quan Trung ương, địa phương trong thực hiện Dự án VnSAT và các chương trình, kế hoạch nhằm tái cơ cấu chung nông nghiệp, đặc biệt là lúa gạo và đã tập trung cao độ để thúc đẩy mạnh mẽ kỹ thuật canh tác tiên tiến, dựa trên nền tảng áp dụng "3 giảm, 3 tăng", "1 phải, 5 giảm"… Qua đó, giúp tỷ lệ sản xuất lúa gạo chất lượng được nâng lên 75% đến 80%, thậm chí có địa phương đạt 90%, được chứng minh bằng giá trị ngày càng cao. Thứ trưởng Lê Quốc Doanh yêu cầu các cơ quan chuyên môn thuộc bộ, địa phương, đơn vị có liên quan tiếp tục quan tâm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hỗ trợ người dân thực hiện đạt các mục tiêu về phát triển sản xuất lúa gạo bền vững như VnSAT đã đề ra. Đồng thời, việc thực hiện các tiểu dự án phải khẩn trương, nhưng phải đảm bảo lựa chọn và thực hiện các tiểu dự án hiệu quả, thiết thực cho ngành hàng lúa gạo, tạo nền tảng cho phát triển lâu dài.

Theo KHÁNH TRUNG (Báo Cần Thơ)