Hiệu quả từ mô hình canh tác lúa thông minh

Hiệu quả

Mô hình canh tác lúa thông minh thích ứng BĐKH được thực hiện tại tỉnh Cà Mau trong vụ đông xuân. Ảnh: C.T

Ông Trần Văn Dũng, Trưởng Văn phòng thường trực tại Nam Bộ của Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (KNQG), cho biết: “Tiếp nối thành công từ sự hợp tác của Trung tâm KNQG với Công ty CP Phân bón Bình Điền trong chương trình canh tác lúa thông minh năm 2016-2017 tại 13 tỉnh, thành vùng ĐBSCL. Tháng 11-2020, hai bên đã ký kết thỏa thuận hợp tác triển khai Chương trình canh tác lúa thông minh ĐBSCL thích ứng BĐKH năm 2021-2022 tại 12 tỉnh, thành ĐBSCL (trừ tỉnh Bến Tre do đặc thù riêng). Đến nay, các mô hình trong vụ đông xuân đã cơ bản kết thúc và khá thành công, với chi phí thấp, lợi nhuận được tăng cao. Đặc biệt, nông dân nắm bắt và áp dụng được các tiến bộ kỹ thuật, những giải pháp xử lý tình huống trên đồng ruộng một cách linh hoạt, thông minh...”.

Vụ đông xuân 2020-2021, có 47 hộ nông dân tại 12 tỉnh, thành tham gia mô hình canh tác lúa thông minh, với diện tích 24ha. Nông dân đã thực hiện theo quy trình canh tác lúa thông minh do Ban cố vấn Chương trình biên soạn, trong đó áp dụng đồng bộ nhiều giải pháp kỹ thuật tiên tiến, quản lý nước ướt - khô xen kẽ để tiết kiệm nước... Nông dân được khuyến cáo sử dụng giống từ cấp xác nhận trở lên, chọn giống tốt phù hợp với từng vùng và gieo sạ từ 80kg/ha trở xuống. Thực hiện giảm lượng sử dụng phân bón và số lần phun thuốc bảo vệ thực vật theo khuyến cáo của khuyến nông địa phương, của cán bộ kỹ thuật Chương trình canh tác lúa thông minh và dựa theo thực tế diễn biến đất, nước, thời tiết trong mùa vụ. Nông dân tham gia mô hình còn được hỗ trợ phân tích mẫu đất, lắp đặt trạm quan trắc đo độ mặn, cung cấp thiết bị cầm tay để đo độ mặn, phèn. Sử dụng bộ sản phẩm phân bón chuyên dùng của Công ty CP Phân bón Bình Điền, trong đó đáng chú ý là phân bón lót Đầu Trâu mặn, phèn.

Kết quả vụ sản xuất đông xuân trong mô hình đã giảm được 34kg giống/ha so với đối chứng, tương đương 29%. Chi phí đầu tư bình quân 18,768 triệu đồng/ha, so với 19,583 triệu đồng/ha đối chứng, giảm 4,16%, với giá trị khoảng 800.000 đồng/ha. Có những mô hình ở Cần Thơ và Sóc Trăng chi phí đầu tư đã giảm hơn 3 triệu đồng/ha, trong đó phần giảm lớn nhất từ thuốc bảo vệ thực vật (BVTV). Điều này có ý nghĩa rất tốt đến việc bảo vệ sức khỏe người dân và môi trường sống. Phân bón trong mô hình cũng được tiết giảm khá nhiều, với lượng đạm nguyên chất giảm bình quân 19,2kg/ha, lân giảm 24,1kg/ha và ka-li giảm 5,9kg/ha. Năng suất lúa trong mô hình canh tác cao hơn diện tích đối chứng khoảng 6,6%, tương đương 550kg/ha. Các mô hình đều cho lợi nhuận cao hơn diện tích đối chứng từ 1,4-6,6 triệu đồng/ha, trong đó cao nhất là tại các tỉnh Vĩnh Long và Kiên Giang.

Nhân rộng mô hình

Tác động của BĐKH đã hiện hữu trong đời sống của người dân ĐBSCL, xuất hiện ngày càng nhiều các yếu tố thời tiết cực đoan, hạn hán, xâm nhập mặn và tình trạng khan hiếm nguồn nước ngọt trong mùa khô. Do vậy, việc hỗ trợ nông dân canh tác lúa thông minh, thích ứng BĐKH là rất cần thiết.

Ông Lê Văn Thái ở xã Sơn Bình, huyện Hòn Đất, tỉnh Kiên Giang, cho biết: “Thành công từ vụ lúa đông xuân 2020-2021, với lợi nhuận tăng thêm hơn 6 triệu đồng/ha, vụ hè thu này tôi tiếp tục được hỗ trợ thực hiện mô hình canh tác lúa thông minh nên rất phấn khởi. Qua tham gia mô hình, tôi đã được tập huấn và học tập nhiều tiến bộ kỹ thuật mới để áp dụng vào đồng ruộng, cũng như nắm bắt được những tình huống và những cách giải quyết một cách phù hợp với thực tế tại địa phương”.

Theo ông Trần Văn Nhãn, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp và Nước sạch nông thôn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp, cần tiếp tục phát huy và nhân rộng các giải pháp kỹ thuật canh tác lúa thông minh. Từ mô hình canh tác lúa thông minh trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp cho thấy, hiệu quả kinh tế của người nông dân không chỉ được nâng cao mà còn giảm các tác động xấu đến môi trường. Nông dân đã giảm nhiều chi phí sản xuất nhờ đẩy mạnh cơ giới hóa và giảm lượng sử dụng giống, phân bón, đặc biệt các mô hình tại địa phương đã giảm được tới 5 lần phun thuốc BVTV.

Mô hình cánh tác lúa thông minh sẽ tiếp tục được triển khai trong các vụ lúa tiếp theo của năm 2021 và 2022. Ngay trong vụ hè thu 2021, mô hình sẽ được triển khai rộng khắp tại 13 tỉnh, thành vùng ĐBSCL. Bên cạnh việc tăng cường các hoạt động tập huấn và hỗ trợ để nông dân thực hiện mô hình, Ban chủ nhiệm Chương trình cho biết, sẽ kiểm điểm, rút kinh nghiệm, tập hợp các giải pháp kỹ thuật hay nhằm hoàn thiện các tài liệu, video hướng dẫn kỹ thuật canh tác lúa thông minh để phổ biến rộng rãi cho người dân trồng lúa xem và học tập làm theo.

Ông Trần Văn Dũng, Trưởng Văn phòng Thường trực tại Nam Bộ của Trung tâm KNQG cho rằng, cần từng bước hoàn thiện quy trình canh tác lúa thông minh cho vùng ĐBSCL. Ngay từ vụ hè thu 2021, quan tâm kiểm đếm những giải pháp kỹ thuật nào là then chốt, là mới và khác biệt tạo ra hiệu quả mô hình so với các giải pháp kỹ thuật đã có. Từ đó, tập trung ứng dụng những cái mới một cách đồng bộ, có thể có những nghiên cứu, thử nghiệm, bổ sung để đến cuối chương trình có cơ sở khẳng định và trình cơ quan thẩm quyền công nhận đây là quy trình canh tác lúa thông minh. PGS.TS Mai Thành Phụng, thành viên Hội đồng khoa học Công ty CP Phân bón Bình Điền, cho rằng, canh tác lúa thông minh là biết cách vận dụng những tiến bộ kỹ thuật trong điều kiện đất, nước, khí hậu của từng vùng miền và biết cách xử lý tình huống một cách khéo léo…

Theo ông Ngô Văn Đông, Tổng giám đốc Công ty CP Phân bón Bình Điền, Công ty cam kết tiếp tục đồng hành thực hiện mô hình, giúp cho người nông dân sản xuất lúa ở khắp các vùng miền đất nước bớt đi nỗi vất vả, nhọc nhằn, có thu nhập ngày càng cao hơn, làm giàu được từ chính đồng ruộng của mình. Từ những hiệu quả đã thấy rõ mà mô hình mang đến, Công ty cũng mong các cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị liên quan tích cực vào cuộc, giúp cho canh tác lúa thông minh không chỉ dừng lại ở mô hình mà được áp dụng trên những cánh đồng lớn, trên toàn vùng và cả nước.

Theo KHÁNH TRUNG (Báo Cần Thơ)