Nhớ nhà báo “nghệ sĩ”

Sẽ không ưu ái khi nói rằng cuộc đời Nhà báo Nguyễn Chiến giống như một trang báo đẹp - trên trang báo đó là một tổng thể hài hoà, nghiêm cẩn từ khi nảy sinh ý tưởng, đề tài; trải qua bao suy tư, lao tâm khổ tứ nhào nặng từng con chữ, từng dấu chấm câu của phóng viên; tiếp đến được biên tập kỹ lưỡng rồi tỉ mỉ dàn trang, thiết kế hình ảnh sao cho thật đẹp trước khi đến nhà in… để sáng ngày bài báo lên trang thơm mùi mực mới và nhận lại cái gật đầu hài lòng của độc giả. Ðối với nghề báo, ông đã sống trọn, tận hiến và tận hưởng những nốt trầm lẫn vinh quang.

Nhà báo Nguyễn Chiến luôn cẩn thận kiểm tra báo xuân trước khi chuyển đi in ấn và phát hành. Ảnh: MINH TẤN

Nhắc đến Nhà báo Nguyễn Chiến là nhắc đến một nhà báo - nghệ sĩ. Cái chất nghệ sĩ được hiện hữu rõ mồn một trong từng nụ cười thơm nắng, cái nháy mắt lãng tử, phong thái bặt thiệp, sự chỉn chu ở vẻ ngoài mỗi khi xuất hiện dù ở bất kỳ nơi đâu. Làm phải hết sức và chơi phải hết mình, dung hoà trong mọi mối quan hệ: kính trọng người đi trước, nhường nhịn, thương yêu người đi sau và luôn đặt mình trong tâm thế mọi thứ “như nó đang là…”.

Hỏi ra mới biết, cái tính nghệ sĩ này không phải ngẫu nhiên mà nó được dung dưỡng từ truyền thống của gia đình, khi người anh ruột Thanh Mai vốn là cựu diễn viên của Ðoàn Văn công Giải phóng tỉnh Cà Mau. Bởi vậy Út Chiến sớm mang niềm đam mê ca hát và tự trang bị cho mình vốn liếng về tân nhạc khá vững chắc. Mặc dù không chọn nghệ thuật làm con đường chuyên nghiệp, nhưng có lẽ ngay từ những năm tháng thanh xuân khoác trên mình chiếc áo công an đến trọn một hành trình dài làm báo sau này, chính âm nhạc đã trở thành chất “men” thật ngọt giúp ông thêm say đời, say nghề và say người. Ðể rồi, đâu đó trong mỗi cuộc liên hoan, sau những ly cay chân tình chuyền tay, người đối ẩm lại thèm được nghe giọng ca, tiếng đàn của Út Chiến với nhiều bài “ruột”. Như một thói quen đẹp, trong cốp xe của mình, ông luôn mang theo một cây đàn guitar, khi có dịp hội ngộ cùng tri âm tri kỷ là trổ tài đàn cho mọi người ca, lúc cao hứng lại độc diễn tự đàn, tự ca. Ngay tại những khoảnh khắc đó, chiếc áo quan trường được xếp lại, Út Chiến quay về là một nghệ sĩ đích thực, lãng tử, phong trần, thoả sức thăng hoa…

Sở hữu chất nghệ sĩ đậm đà, bởi vậy khi trở thành “người đầu tàu” của Toà soạn báo Cà Mau, việc lãnh đạo được ông đặt qua lăng kính nghệ thuật khiến mọi thứ trở nên rất mềm mỏng, linh hoạt. Nhớ có lần chú cháu ngồi bên nhau, ông tâm tình: “Nhà báo cũng như nghệ sĩ, ai cũng có cá tính rất mạnh, ai cũng là ông vua trên vùng trời của mình. Bởi vậy làm sao để tôn trọng những cá tính, dung hoà những ông vua trong một gia đình lớn, điều đó mới quý!”. Thật vậy, chữ “dung hoà” được vận dụng rất hiệu quả khiến mối quan hệ của “sếp - lính” tại cơ quan chưa bao giờ có khoảng cách, ông Tổng Biên tập nghiễm nhiên trở thành người chú, người anh của đại gia đình báo Cà Mau, vậy thôi!

Còn nhớ những ngày đầu về Toà soạn, thấy tôi có tố chất văn nghệ, ông ủng hộ và hết lòng tạo điều kiện để chàng phóng viên trẻ đi theo hướng này. Có những khi quá say sưa khung trời văn nghệ rồi lơ đễnh với nghề báo, thậm chí nhiều lần có suy nghĩ không theo tiếp nghề viết nữa, ông không một lời trách phiền mà luôn nhẹ nhàng thủ thỉ, động viên: “Ngày xưa chú cũng là người văn nghệ đi làm báo, con cứ làm đi, chú ủng hộ mà…”, hoặc “Chú ít khi khen ai, nhưng chú sẽ khen con để con cố gắng…”.

Những lúc đó lòng mừng rơn, tôi cảm thấy mình rất may mắn vì có được một thủ trưởng tuyệt vời. Ða số những bài viết mảng văn hoá văn nghệ, chân dung nghệ sĩ của tôi đều được Tổng biên tập đọc rất kỹ. Ðâu đó bắt gặp một câu hay thậm chí là một chữ “đắt giá” sẽ được khen liền, hoặc nếu lỡ đặt tiêu đề chưa hay, ông sẽ đích thân góp ý, chỉnh sửa ngay. Báo xuân năm nào Nhà báo Nguyễn Chiến cũng yêu cầu phải có bài viết về những gương mặt nghệ sĩ điển hình, những gì tinh tuý nhất, những thành tựu ở lĩnh vực nghệ thuật sân khấu. Lắm khi tôi không đăng ký đề tài, ông lại nhắc, lại thủ thỉ hỏi thăm và vẫn luôn mong chờ những tiếng đờn, lời ca xuất hiện trên trang báo đẹp. Với sự theo dõi sát sao qua từng tin, bài như thế, tôi biết, vì thương bước chân trẻ là một lẽ, điều quan trọng hơn xuất phát từ tấm lòng của ông với dòng sông nghệ thuật tỉnh nhà - nơi từng lưu dấu chân của anh trai và cũng ôm trọn đam mê của cả bản thân ông. Bởi gửi nhiều tình cảm với mảng văn hoá nghệ thuật nên mỗi phong trào, sự kiện nghệ thuật dù quần chúng hay chuyên nghiệp đều có sự hỏi thăm, đôn đốc phóng viên phải bám sát. Ðằng sau mỗi tin, bài được lên trang về thành tích, huy chương vừa đạt được của văn nghệ sĩ Cà Mau trong các kỳ hội thi, hội diễn… là thế nào cũng có nụ cười hiền của Nhà báo Nguyễn Chiến.

Từ thời học sinh, Nhà báo Nguyễn Chiến đã là tay trống cừ khôi và là thành viên đội trống của Trường Phổ thông cơ sở Phường 3A, thị xã Minh Hải, tỉnh Minh Hải. Năng khiếu ấy, cùng với đam mê văn nghệ đã theo ông trong những năm tháng dài dấn thân vào nghề báo. Ảnh: HẰNG MY

Từ những ngày hay tin Út Chiến lâm trọng bệnh cho đến khi qua đời, Nghệ sĩ Ưu tú Huỳnh Hảnh cứ liên tục hỏi thăm rồi thả những làn khói thuốc buồn thương. Ông cứ mãi nhắc về phím đàn guitar của Út Chiến, nhớ về cái nghĩa tình, sự chân thành, lễ phép của người cháu đáng quý đối với thế hệ đi trước, với Ðoàn Văn công Giải phóng và Ðoàn Cải lương Hương Tràm. Chỉ mới đây thôi, lần gặp gần nhất tại nhà cố Nghệ sĩ Ưu tú Kim Chi, Út Chiến còn chúc sức khoẻ rồi hứa khi nào có dịp sẽ mời chú Bảy Hảnh đi về đầm Thị Tường chơi. Lời hứa đơn sơ là vậy nhưng Út Chiến cứ canh cánh hoài sợ quên, sợ những đổi dời vô thường rồi thất lời hẹn với chú Bảy. Vậy mà có ai dè không bao lâu sau, mái đầu bạc lại nghẹn ngào khóc tiễn kẻ hậu sinh.

Nhớ cuộc gọi cuối cùng với tôi, Nhà báo Nguyễn Chiến cũng hỏi thăm về tình hình chất lượng nghệ thuật của vở diễn mà Ðoàn Cải lương Hương Tràm chuẩn bị tham gia Liên hoan sân khấu toàn quốc; hỏi về những nghệ sĩ Cà Mau sắp được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú, Nghệ sĩ Nhân dân đợt này… Và thật đau lòng, vài phút ngắn ngủi ấy đã trở thành kỷ niệm đẹp sau cùng với vị thủ trưởng đáng kính…

Một mùa xuân thật buồn, khi tờ báo xuân kịp xuất bản cũng là lúc có một trái tim đang chùn nhịp đập qua từng ngày. Người về nằm đó trong căn nhà ấm cúng, không còn sức để cất tiếng cười chào gia đình, đồng nghiệp như những chuyến đi xa trở về, nhưng khi ai đó đưa tờ báo xuân, mắt ông vẫn sáng long lanh đến lạ. Ông muốn nói nhiều lắm, muốn viết nhiều lắm, nhưng cây viết cầm trên tay cứ nguệch ngoạc không rõ nét, để trang giấy cuối cùng ướt đẫm giọt nước mắt xót xa…

Khuya. Mạch nhớ đã chất đầy trong tâm trí, lòng bỗng thèm nghe lại tiếng đàn guitar, thèm nghe tiếng ca của người ngày cũ: “Những chiếc giỏ xe chở đầy hoa phượng, em chở mùa hè của tôi đi đâu. Chùm phượng vĩ em cầm là tuổi tôi mười tám, thuở chẳng ai hay thầm lặng mối tình đầu…”.

Cành phượng trước khoảnh sân Toà soạn báo Cà Mau còn đó, nhưng từ nay sẽ xa rồi những dịp hoà vui theo tiếng ca ngọt ngào. Mai này, qua những xuân - hạ - thu - đông, lật trang báo Cà Mau ai cũng sẽ nghẹn ngào khi nhắc về Nhà báo Nguyễn Chiến. Và mỗi khi trên trang báo xuất hiện hình ảnh tiếng đàn, nét diễn, lời ca…, mạch nhớ lại chảy tràn, nhớ về một “Nhà báo - nghệ sĩ” đã dành nhiều tình cảm thật đẹp với dòng sông nghệ thuật êm đềm./.

Theo MINH HOÀNG PHÚC(Báo Cà Mau)