Phát triển du lịch ẩm thực ÐBSCL

Du khách chuẩn bị mâm cỗ trong hành trình Ðám giỗ bên cồn, tại cồn Sơn, TP Cần Thơ. Ảnh: KIỀU MAI

Ða dạng trải nghiệm du lịch gắn với ẩm thực

Du khách từng đến cồn Chim (Trà Vinh) không chỉ ấn tượng bởi cảnh quan, con người mà còn nhớ mãi ẩm thực mộc mạc, tươi mới, thơm ngon. Món ăn tại đây được chế biến dựa vào nguồn nguyên liệu sẵn có trong vườn nhà, ao cá. Nổi bật là mâm cơm dân dã mang nét đặc trưng sản vật của vùng đất cồn Chim: tôm hấp dừa, gỏi bần, cá lóc hấp bầu… Ðằng sau mỗi món ngon trên bàn ăn tại cồn Chim đều có câu chuyện với nguồn gốc rõ ràng về nguyên liệu, tập quán canh tác, sinh hoạt của những con người gắn bó với vùng đất này.

Trong đó, tôm và dừa là từ vườn dừa Bé Thảo - nơi có mô  hình “con tôm ôm cây lúa”. Bà Trần Như Hạnh, chủ vườn Bé Thảo, cho biết: “Tôi trồng dừa, trồng lúa kết hợp nuôi tôm. Khi khách đến đây sẽ có trải nghiệm câu tôm trên đồng lúa và thưởng thức dừa. Cánh đồng này cũng là nơi tôi cung cấp nguyên liệu cho các thành viên tổ hợp tác làm du lịch ở cồn Chim”. Bà Nguyễn Bích Vân, Tổ trưởng Tổ hợp tác du lịch cộng đồng cồn Chim, cho biết: “Mỗi nhà đều có những hoạt động để du khách trải nghiệm, trong đó chúng tôi có những món ngon đãi khách. Chỗ tôi sẽ mời chè sâm mát với các loại mứt quê, bên nhà chị Ba Sữa là bánh lá quê dân dã”. Chị Trần Thị Kim Hằng, du khách từ TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Ấn tượng với tôi khi trải nghiệm tại cồn Chim là được bà con chào đón rất nhiệt tình. Ðến điểm nào cũng có món ngon để thưởng thức và đặc biệt tôi cảm nhận được nếp sống hào sảng, chịu thương chịu khó của bà con qua những câu chuyện, món ăn như thế”.

Một trong các hành trình trải nghiệm về miền Tây được nhiều du khách yêu thích chính là theo chân thợ rừng “ăn ong” ở rừng U Minh Hạ, Cà Mau. “Ăn ong” là cách nói của người dân địa phương trong hành trình đi lấy mật ở rừng, gắn liền với nghề gác kèo ong. Ði lấy mật ong rừng là trải nghiệm thú vị với nhiều du khách khi họ len lỏi qua nhiều cánh rừng, đầm nước tìm các tổ ong mật để thu hoạch. Và một điểm độc đáo của hành trình còn là trải nghiệm ẩm thực từ ong. Anh Phạm Duy Khanh ở điểm du lịch sinh thái cộng đồng Mười Ngọt (Cà Mau), đơn vị thường đưa khách trải nghiệm gác kèo ong, nói: “Khi lấy mật ong tại rừng, có thể lấy được cả tàng ong non. Ðây là nguyên liệu rất thơm ngon, bổ dưỡng làm được nhiều món ăn mà chỉ người địa phương mới biết”. Tàng ong non là phần kén ong tơ mới hình thành, cũng là nguyên liệu để làm nhiều món ngon: gỏi ong, cháo ong, mắm ong non, bánh xèo nhưn ong non, ong non chiên giòn… Ðây là điểm đặc biệt chỉ có du khách trải nghiệm hành trình “ăn ong” mới có thể thưởng thức. Ngoài ra, tại Cà Mau còn có nhiều trải nghiệm liên quan đến các đặc sản vùng đất này, như câu cua, bắt cá thòi lòi, săn ba khía… Với mỗi hành trình như thế, du khách được hòa vào nhịp sống của người dân bản địa với những khám phá bất ngờ về văn hóa, phong tục tập quán.

Tương tự, tại Cần Thơ gần đây cũng có nhiều hành trình ẩm thực thu hút du khách trải nghiệm, như tour Ðám giỗ bên cồn (cồn Sơn), workshop làm bánh, nấu ăn tại các điểm du lịch ở Phong Ðiền. Ví như tại điểm vườn Ngân Long Home & Camp Cồn Sơn, du khách luôn có những trải nghiệm về ẩm thực địa phương, tự tay chuẩn bị nguyên liệu, chế biến và thưởng thức. Trong quá trình đó, du khách cũng khám phá những nét văn hóa, phong tục, tập quán trong đời sống hằng ngày của người dân Nam Bộ. Ðiển hình như với tour “Ðám giỗ bên cồn”, du khách chuẩn bị mâm cỗ và được người dân địa phương chia sẻ những phong tục thường có trong đám giỗ ở miền Tây.

Cần định vị thương hiệu

Các địa phương ở ÐBSCL đều có sự chủ động kết hợp khai thác giá trị ẩm thực trong hoạt động du lịch. Tuy nhiên, giá trị văn hóa ẩm thực vẫn chưa được khai thác hiệu quả. Thực tế từ các khảo sát cho thấy, nơi nào có dịch vụ ăn uống đặc sắc, nơi đó tạo dấu ấn tốt với du khách, đồng thời cũng tạo niềm tin và giúp họ thỏa mãn nhu cầu khám phá văn hóa ẩm thực, kéo dài thời gian lưu trú, tăng mức chi tiêu bình quân và tạo nguồn thu cho địa phương, thúc đẩy du lịch phát triển. Phải nhìn nhận so với tiềm năng, thì tại các tỉnh, thành khu vực ÐBSCL, các sản phẩm du lịch gắn với ẩm thực hiện nay chỉ mới đáp ứng được một phần nhu cầu của du khách, còn nhỏ lẻ và thiếu tính hệ thống, tính chuyên nghiệp chưa cao. Trong đó, vấn đề quảng bá còn rất hạn chế, chưa có chiến lược hay chương trình quảng bá ẩm thực địa phương bài bản và thật sự tạo được thương hiệu. Nhiều tỉnh, thành dù có đặc sản hấp dẫn nhưng chưa thể tiếp cận được với lượng lớn du khách, nhất là khách quốc tế.

Bà Nguyễn Thị Hồng Ðoan, bếp trưởng tại Mekong Silt Ecologe (Cần Thơ), chia sẻ: “Ẩm thực địa phương là một trong các khía cạnh thu hút du khách quốc tế. Ở miền Tây, cách chế biến món ăn mộc mạc do nguyên liệu rất tươi, hầu hết là được chế biến khi vừa thu hoạch, đánh bắt. Ðó là thế mạnh nhưng cũng dễ khiến người ta hiểu nhầm là văn hóa ẩm thực nơi đây không có nét đặc trưng hay điểm nhấn. Vì vậy chúng ta phải biết cách kể câu chuyện đằng sau mỗi món ăn và nâng giá trị lên. Tại Mekong Silt Ecologe, chúng tôi có những workshop về nấu ăn để tiếp cận du khách quốc tế và chia sẻ với họ về văn hóa, phong tục tập quán địa phương”. Thực tế, đây là các hoạt động thường được các điểm đến có lượng khách quốc tế lớn như Victoria Cần Thơ, Vàm Xáng Rustic, Mekong Silt Ecologe… chú trọng xây dựng để du khách quốc tế trải nghiệm ẩm thực địa phương. Hầu như các khách sạn, điểm đến có thương hiệu tại các tỉnh, thành ÐBSCL đều sẽ chủ động tạo các trải nghiệm gắn kết về ẩm thực.

Trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 có xác định du lịch ẩm thực là dòng sản phẩm quan trọng, góp phần nâng cao lợi thế cạnh tranh và thương hiệu du lịch Việt Nam. Mỗi địa phương đều có thế mạnh trong khai thác giá trị ẩm thực đặc trưng, nhưng điều này cần phải có chiến lược, chương trình phát triển rõ ràng, nhất là hoạt động quảng bá, kết nối. Qua đó, các địa phương chủ động xây dựng các thương hiệu ẩm thực, từng bước phát huy giá trị văn hóa ẩm thực trong du lịch.

Theo Báo Cần Thơ