Thời gian qua, tỉnh đã triển khai các giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể (KTTT), HTX, nhờ đó, khu vực KTTT tỉnh tiếp tục phục hồi, phát triển và có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, phát triển KTTT vẫn còn không ít khó khăn.
Nhiều chuyển biến tích cực
Theo BCĐ phát triển KTTT, thời gian qua, khu vực KTTT tiếp tục phát triển, số lượng HTX tăng khá. Nhiều HTX đã thành lập mới xuất phát từ nhu cầu chung của người dân, đã dần góp phần tháo gỡ những hạn chế mà kinh tế hộ đang gặp phải là sản xuất manh mún, nhỏ lẻ, không đảm bảo quy trình kỹ thuật và yêu cầu của thị trường.
Một số HTX trong lĩnh vực nông nghiệp đã tham gia vào các chuỗi liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm thông qua việc liên kết với doanh nghiệp và hộ nông dân tạo ra sản phẩm sạch, đạt năng suất, chất lượng cao.
Hiện, toàn tỉnh có khoảng 800ha của các HTX nông nghiệp thực hiện hợp đồng liên kết theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung, từng bước hình thành vùng nguyên liệu sản xuất hàng hóa có chất lượng và giá trị kinh tế cao góp phần nâng cao thu nhập cho thành viên theo hướng ổn định và bền vững.
Ông Đoàn Văn Tài- Giám đốc HTX Sản xuất dịch vụ nông nghiệp Tấn Đạt (huyện Vũng Liêm) cho biết: HTX đã thực hiện thành công phương thức sản xuất gắn với chuỗi giá trị. HTX đã thu hút 85 thành viên với 100ha đất sản xuất theo quy trình hữu cơ và đã được cấp chứng nhận theo chuẩn USDA, EU, JAS. HTX cũng đã nghiên cứu thành công các quy trình sản xuất lúa hữu cơ, hiện đang nhân rộng, mở rộng diện tích tại các HTX khác.
Năm 2023, HTX đã ký hợp đồng liên kết sản xuất, cung ứng và bao tiêu sản phẩm 2.000ha lúa an toàn với Công ty Balance Life. Sản xuất theo quy trình và đảm bảo chất lượng lúa gạo theo thỏa thuận, công ty bao tiêu toàn bộ sản phẩm của HTX, đảm bảo lợi nhuận cho thành viên cao hơn nông dân sản xuất ngoài HTX trung bình từ 1,5- 2 lần.
Nhiều HTX hoạt động hiệu quả đem lại thu nhập ổn định cho xã viên.
Để vận động, khuyến khích các HTX đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh, tỉnh đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo triển khai các chính sách hỗ trợ, nâng cao chất lượng hoạt động của HTX như: hỗ trợ khuyến công, khuyến nông, đào tạo nghề; hỗ trợ xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu hàng hóa sản phẩm, mã số vùng trồng, mua sắm máy móc, thiết bị; tạo điều kiện cho HTX tiếp cận vốn vay từ các tổ chức tín dụng và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX...
Theo ông Lê Văn Dũng- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp-PTNT tỉnh, chất lượng hoạt động của HTX có nhiều chuyển biến tích cực, trong đó tập trung chủ yếu vào các HTX lĩnh vực nông nghiệp.
Tỷ trọng các HTX đạt từ loại khá trở lên tăng 24,31% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 72,86% tổng số HTX đủ điều kiện đánh giá, phân loại. Các HTX hoạt động trong lĩnh vực khác đều ổn định, mặc dù chưa thật sự nổi bật nhưng nhìn chung các HTX đã rất nỗ lực, cố gắng vượt khó để duy trì các hoạt động sản xuất kinh doanh, nhất là các HTX lĩnh vực thương mại- dịch vụ và giao thông vận tải.
“Từ kết quả trên cho thấy các HTX đã có sự cải thiện về quy mô, tài chính, năng lực quản trị, điều hành của hội đồng quản trị HTX được nâng lên, phát huy vai trò trong việc tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm, góp phần nâng cao thu nhập cho các thành viên và lao động tại địa phương”- ông Dũng cho biết.
Kịp thời gỡ khó cho HTX
Tuy nhiên, khu vực KTTT cũng còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc. Bên cạnh các hạn chế, bất cập đã tồn tại trong thời gian dài chưa giải quyết được như: cán bộ phụ trách lĩnh vực KTTT ở địa phương chưa sâu sát do kiêm nhiệm, phụ trách nhiều lĩnh vực; một số chính sách hỗ trợ phát triển HTX có hiệu quả thấp, khó tiếp cận, đặc biệt là tín dụng, hạ tầng kỹ thuật; công nghệ sản xuất, năng lực, trình độ quản lý của HTX chưa đáp ứng yêu cầu;... thì đã xuất hiện một số khó khăn hạn chế mới.
Đó là, địa phương còn lúng túng trong triển khai, thiếu chủ động trong hỗ trợ HTX tiếp cận các chính sách hỗ trợ, chưa thật sự quyết liệt trong phối hợp với các ngành để xử lý dứt điểm các HTX ngưng hoạt động tại địa phương… Năm 2023, số lượng HTX ngưng hoạt động còn nhiều, chủ yếu thuộc lĩnh vực xây dựng và giao thông vận tải, chiếm 32,5% tổng HTX ngưng hoạt động…
Chia sẻ những khó khăn HTX đang gặp phải, anh Nguyễn Văn Tám- đại diện HTX Rau màu Ngãi Tứ (huyện Tam Bình) cho biết: “Vốn góp của thành viên chưa nhiều, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, HTX chưa có bến bãi, nhà kho, phương tiện vận chuyển hàng hóa, chưa phát huy hết nội lực”.
Những yếu kém về quy mô nhỏ lẻ, thiếu vốn, nguồn nguyên liệu không ổn định, trình độ sản xuất, nhân lực, năng lực cạnh tranh của HTX chưa được khắc phục vẫn là những thách thức.
Do đó, để phát triển KTTT năng động, hiệu quả, gắn với lợi thế lao động, thổ nhưỡng, tài nguyên bản địa, thích ứng linh hoạt với kinh tế thị trường, kinh tế số, biến đổi khí hậu, ông Nguyễn Văn Liệt- Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng BCĐ phát triển KTTT cho rằng: Các đơn vị có liên quan tập trung rà soát, hỗ trợ các HTX đạt đồng bộ 3 nhóm tiêu chí về tài chính, về quản trị, điều hành, năng lực HTX và về thành viên, lợi ích của thành viên, cộng đồng để nâng cao chất lượng HTX, hướng đến nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững.
Song song đó, cần hỗ trợ, nhân rộng những tổ hợp tác, HTX hoạt động hiệu quả; thường xuyên giám sát, tổ chức đối thoại để kịp thời ghi nhận, giải quyết ngay những khó khăn vướng mắc của các HTX ngay từ cơ sở.
“Cần đẩy mạnh công tác đào tạo, tập huấn, xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu, hỗ trợ các HTX tiếp cận vốn tín dụng, xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu, xây dựng mã số vùng trồng, chuyển giao khoa học công nghệ,... để nâng cao năng lực quản lý, nâng giá trị sản phẩm gắn với tổ chức sản xuất quy mô lớn, chuỗi giá trị sản phẩm và tăng khả năng tiếp cận thị trường trong nước và xuất khẩu. Riêng các HTX phải cố gắng tự cải thiện các tiêu chí thuộc về chính mình. Đồng thời, các địa phương cần tập trung chỉ đạo củng cố những HTX yếu kém và giải thể những HTX ngưng hoạt động hoặc hoạt động hình thức”- ông Liệt nhấn mạnh.
Giai đoạn 2021-2023, đã vận động thành lập mới 44 HTX, đạt 55% so với kế hoạch giai đoạn. Đặc biệt, đến cuối năm 2023, toàn tỉnh có 102 HTX được xếp từ loại khá trở lên, chiếm 72,86% tổng số HTX, tăng 35,76 điểm % so năm 2021. Riêng năm 2023, toàn tỉnh có 17 HTX thành lập mới, nâng tổng số HTX là 199 HTX với trên 9.000 thành viên. Doanh thu, lợi nhuận bình quân của HTX và thu nhập bình quân của lao động trong HTX tăng khá so với cùng kỳ năm trước.
Đọc nhiều
