Củng cố niềm tin từ chất lượng

Việt Nam có nhiều lợi thế để phát triển ngành tôm, đặc biệt là ở đồng bằng sông Cửu Long, nơi chiếm 95% sản lượng tôm và cũng là trung tâm của các nhà máy chế biến tôm. Cho đến nay, có khoảng 200 nhà máy chế biến tôm được Ủy ban châu Âu phê duyệt với các cuộc kiểm tra thực địa định kỳ ngay tại Việt Nam. Để có được những thành tựu đáng kể này, kể từ khi bắt đầu vào đầu những năm 1990, ngành tôm Việt Nam đã phát triển cả về quy mô và quản lý kỹ thuật và năng lực về chất lượng, truy xuất nguồn gốc, quản lý các tác động môi trường trong toàn bộ chuỗi cung ứng bắt đầu từ trại sản xuất giống, nhà máy thức ăn chăn nuôi, trại nuôi và nhà máy chế biến đến xuất khẩu thông qua các kho lạnh hiện đại.

Hợp tác xã thủy sản Hòa Nghĩa, xã Hòa Đông, thị xã Vĩnh Châu (Sóc Trăng) là một trong số các hợp tác xã liên kết với doanh nghiệp chế biến thực hiện và được cấp chứng nhận tiêu chuẩn ASC. Ảnh: TÍCH CHU

Bằng chứng đáng tin cậy nhất cho thấy nuôi tôm tại Việt Nam vừa an toàn vừa bền vững đó là các chương trình chứng nhận ngày càng tăng của các tổ chức chứng nhận quốc tế về thực hành nuôi trồng thủy sản tốt bao gồm BAP (Thực hành nuôi trồng thủy sản tốt nhất), GlobalGAP và ASC (Hội đồng Quản lý nuôi trồng thủy sản). Để đạt được các chứng nhận này, các trang trại phải được xây dựng và vận hành dựa trên các tiêu chí, như: tuân thủ pháp luật; bảo tồn môi trường tự nhiên và đa dạng sinh học; bảo tồn tài nguyên nước; bảo tồn sự đa dạng của các loài và quần thể tự nhiên; sử dụng có trách nhiệm nguồn thức ăn và các nguồn tài nguyên khác; sức khỏe động vật (không sử dụng kháng sinh và hóa chất không cần thiết); trách nhiệm xã hội...

Các doanh nghiệp tôm là hội viên của VASEP (Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam) đóng góp khoảng 90% xuất khẩu tôm từ Việt Nam, do đó VASEP thông qua Ủy ban Tôm đã hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (NAFIQAD) để giải quyết các vấn đề của ngành bao gồm đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn và tuân thủ các quy tắc, quy định của pháp luật Việt Nam và thị trường nước ngoài. Để duy trì xuất khẩu sang 100 thị trường và phát triển thị trường mới, các công ty tôm Việt Nam phải giữ uy tín bằng cách kiểm soát toàn bộ hệ thống, đáp ứng các yêu cầu và quy định ngày càng cao từ thị trường thế giới.

Việc tuân thủ ASC, GlobalGAP và các tiêu chuẩn quốc tế khác chứng tỏ rằng người nuôi và doanh nghiệp chế biến tôm Việt Nam không được phép sử dụng kháng sinh và các hóa chất không cần thiết trong chuỗi sản xuất của họ. Quan trọng nhất, chính quyền Việt Nam hiện có các quy định và chương trình kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng hóa chất và kháng sinh trong nuôi trồng và chế biến thủy sản. Tổng cục Thủy sản (D-Fish) và cơ quan quản lý nuôi trồng tại địa phương thường xuyên hướng dẫn và kiểm tra việc sử dụng kháng sinh và phát triển ngành tôm theo hướng liên kết chuỗi (với hợp đồng chặt chẽ, sản xuất có kiểm soát… Không sử dụng hoặc hạn chế sử dụng kháng sinh, ổn định tiêu thụ sản phẩm...), nuôi tôm có chứng nhận.

Việt Nam đã và đang thực hiện Chương trình giám sát dư lượng quốc gia (theo Thông tư số 31/2015/TT-BNNPTNT, ngày 6/10/2015), do NAFIQAD thực hiện và gửi cho EU báo cáo hàng năm về kết quả của năm trước và kế hoạch cho năm tiếp theo. Theo đó, các nhà chế biến và xuất khẩu thủy sản, họ đã thực hiện chương trình giám sát nội bộ và ngăn ngừa dư lượng kháng sinh trong sản phẩm (theo Thông tư số 48/2013/TT-BNNPTNT). Trước khi xuất khẩu, cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam (NAFIQAD) lấy mẫu từ lô hàng để kiểm tra dư lượng kháng sinh trước khi cấp giấy chứng thư mà tất cả các cơ quan thanh tra biên giới châu Âu yêu cầu đối với tôm nhập khẩu và tất cả thực phẩm từ Việt Nam sang thị trường châu Âu.

Để thúc đẩy phát triển sản xuất, chế biến và tiêu thụ ngành tôm ngày càng hiệu quả cao, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn đề nghị các đơn vị, địa phương quan tâm triển khai tổ chức sản xuất tôm thông qua hợp tác xã, tổ hợp tác; thúc đẩy liên kết; phát triển vùng nguyên liệu tôm; ví dụ hiện nay Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt tại Quyết định số 1088/QĐ-BNN-KTHT, ngày 25/3/2022, trong đó có xây dựng thí điểm Trung tâm logistic thủy sản cho Hợp tác xã Thủy sản Hưng Phú trong liên kết với các hợp tác xã nuôi trồng thủy sản khác ở huyện Cù Lao Dung, tỉnh Sóc Trăng. Tạo vùng nguyên liệu tôm ổn định, đạt tiêu chuẩn xuất khẩu, truy xuất nguồn gốc phục vụ khâu sơ chế, chế biến theo mô hình trung tâm logistic của hợp tác xã. Bên cạnh đó, thúc đẩy liên kết, kêu gọi doanh nghiệp tham gia liên kết lâu dài với hợp tác xã để nâng cao giá trị ngành tôm trên địa bàn.

Theo Báo Sóc Trăng