Trong bối cảnh toàn cầu hoá và công nghệ phát triển nhanh chóng, ngành nông nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức, cơ hội mới. Tại tỉnh Cà Mau, việc áp dụng công nghệ Internet of Things (IoT) trong nuôi thuỷ sản và công nghệ số trong quản lý, giám sát chất lượng sản phẩm nông nghiệp đã tạo ra những bước tiến vượt bậc, mang lại hiệu quả, sự đổi mới tích cực cho ngành.
Nuôi thuỷ sản là một trong những ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế địa phương. Tuy nhiên, những năm gần đây, ngành này phải đối mặt với nhiều vấn đề như ô nhiễm môi trường nước, dịch bệnh và biến đổi khí hậu. Chính vì vậy, việc áp dụng công nghệ IoT đã trở thành giải pháp hiệu quả.
Hệ thống IoT đã tạo ra giải pháp toàn diện cho nuôi thuỷ sản.
Hệ thống IoT trong nuôi thuỷ sản cho phép giám sát liên tục các chỉ số môi trường nước như nhiệt độ, pH, oxy hoà tan và độ mặn. Các cảm biến được lắp đặt trong ao nuôi sẽ truyền dữ liệu về trung tâm điều khiển thông qua mạng không dây, giúp người nuôi kịp thời điều chỉnh các yếu tố bất lợi. Nhờ sự kết hợp tinh tế giữa các thiết bị cảm biến, máy móc, rô bốt, công nghệ Big Data, trí tuệ nhân tạo và mạng 5G, hệ thống IoT đã tạo ra giải pháp toàn diện cho hoạt động sản xuất, nuôi thuỷ sản. Với cách thức hoạt động là các thiết bị cảm biến và đo lường được kết nối thông qua hệ thống GPS, tạo thành mạng lưới thông minh để thu thập và truyền dữ liệu lên đám mây. Dữ liệu này sau đó được hệ thống trí tuệ nhân tạo phân tích, cung cấp những thông tin chi tiết và chính xác, giúp nông dân đưa ra các phương pháp nuôi trồng tối ưu nhất.
Máy đo oxy hoà tan.
Ông Nguyễn Hoàng Huy (Ðại lý phân phối thức ăn thuỷ sản Hà Phương, Khóm 2, thị trấn Ðầm Dơi, huyện Ðầm Dơi), kỹ sư nuôi trồng thuỷ sản trên địa bàn huyện Phú Tân, người có nhiều năm kinh nghiệm trong nghiên cứu và ứng dụng công nghệ IoT, chia sẻ: “Công nghệ IoT không chỉ mang lại lợi ích ngắn hạn mà còn giúp xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp thông minh, nơi mà dữ liệu được tối ưu hoá để hỗ trợ ra quyết định nhanh chóng và chính xác. Tôi đã thấy những thay đổi tích cực rõ rệt trong các dự án thử nghiệm, từ việc giảm chi phí sản xuất đến nâng cao chất lượng sản phẩm”.
Nông dân nuôi tôm ở huyện Ðầm Dơi, ông Trương Văn Khải (ấp Tân Bình, xã Tân Ðức) cho biết: “Trước đây, tôi thường xuyên phải kiểm tra thủ công chất lượng nước, rất tốn thời gian và không chính xác. Từ khi áp dụng hệ thống IoT, tôi có thể giám sát mọi thứ qua điện thoại, chỉ cần một vài thao tác là biết ngay môi trường nuôi có ổn định hay không. Không chỉ giám sát, IoT còn giúp tự động hoá quá trình cho ăn, tiết kiệm chi phí và tăng hiệu suất. Các máy cho ăn tự động sẽ hoạt động dựa trên dữ liệu từ hệ thống, cung cấp lượng thức ăn phù hợp với tình trạng sức khoẻ của tôm, từ đó giảm thiểu lãng phí và ô nhiễm nước. Nhờ đó việc áp dụng máy cho ăn tự động đã giảm lượng thức ăn thừa lên đến 30%, đồng thời cải thiện tỷ lệ tăng trưởng của tôm”.
Ứng dụng đã được tích hợp thời gian cho ăn và số lượng thức ăn đã được cân chỉnh tự động.
Bên cạnh thuỷ sản, nông nghiệp cũng là lĩnh vực được hưởng lợi từ các tiến bộ công nghệ. Việc áp dụng công nghệ số trong quản lý, giám sát chất lượng sản phẩm nông nghiệp không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm.
Một trong những ứng dụng nổi bật là hệ thống quản lý chuỗi cung ứng thông minh. Nhờ công nghệ chuỗi khối, toàn bộ quá trình từ sản xuất đến tiêu thụ được giám sát chặt chẽ và minh bạch. Người tiêu dùng có thể dễ dàng tra cứu thông tin về nguồn gốc sản phẩm, quy trình sản xuất và vận chuyển qua mã QR trên bao bì.
Ông Nguyễn Văn Sang, Ấp 1, xã Trí Phải, huyện Thới Bình, cho hay: “Trước đây, việc chứng minh chất lượng sản phẩm rất khó khăn, từ khi sử dụng hệ thống quản lý chuỗi cung ứng thì sản phẩm được khách hàng tin tưởng hơn rất nhiều. Sản phẩm của tôi được tiêu thụ mạnh và giá cả cũng tốt hơn. Bằng cách phân tích dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như thời tiết, đất đai và thị trường, hệ thống có thể đưa ra dự báo về năng suất, giúp nông dân lập kế hoạch sản xuất hợp lý, tránh tình trạng cung vượt cầu hay thiếu hụt".
Tôm nuôi đạt hiệu quả tối ưu.
Mặc dù công nghệ IoT và số hoá mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc triển khai rộng rãi vẫn gặp phải một số thách thức như chi phí đầu tư ban đầu cho các hệ thống công nghệ khá cao; đồng thời, yêu cầu về kỹ năng sử dụng công nghệ của nông dân cũng là một rào cản lớn. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ các chương trình đào tạo và chính sách khuyến khích của chính quyền địa phương, việc áp dụng công nghệ trong nông nghiệp đang ngày càng khả thi. Ngoài ra, việc bảo mật và bảo vệ dữ liệu trong quá trình sử dụng công nghệ cũng là vấn đề cần được quan tâm. Sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và nông dân sẽ giúp giải quyết những thách thức này, mở ra con đường phát triển bền vững cho ngành nông nghiệp.
Ông Ðỗ Chí Sĩ, Chi cục trưởng Chi cục Thuỷ sản, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết: “Việc áp dụng công nghệ IoT và số hoá không chỉ giúp tăng hiệu suất sản xuất mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững. Sự phát triển của công nghệ IoT và các ứng dụng công nghệ số đã mở ra một trang mới cho ngành nông nghiệp tỉnh nhà. Không chỉ cải thiện hiệu quả sản xuất và giảm thiểu rủi ro, công nghệ còn giúp xây dựng niềm tin của người tiêu dùng, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của mặt hàng thuỷ sản trên thị trường”. Ông Sĩ nhấn mạnh, sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương rất quan trọng trong việc giúp nông dân vượt qua thách thức ban đầu. Các chương trình đào tạo và hỗ trợ tài chính đang được triển khai để đảm bảo mọi người đều có thể tiếp cận và sử dụng hiệu quả công nghệ mới.
Với những bước tiến vượt bậc trong công nghệ, ngành nông nghiệp đang đứng trước ngưỡng cửa của một cuộc cách mạng mới, nơi mà trí tuệ và sự đổi mới sẽ là chìa khoá để mở ra những tiềm năng chưa từng có./.
Đọc nhiều
