Thời gian qua, nhằm đáp ứng nhu cầu con giống trong sản xuất của người dân trên địa bàn tỉnh, Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, các cơ quan chuyên môn, các tổ chức có kinh nghiệm đã thực hiện thành công Dự án “Thử nghiệm sinh sản và ương sò huyết giống phù hợp với điều kiện tự nhiên vùng ven biển tỉnh Cà Mau”. Ðây là dự án khoa học, công nghệ với mục tiêu xây dựng quy trình kỹ thuật sinh sản, ương sò huyết giống đầu tiên tại tỉnh Cà Mau, góp phần ứng dụng khoa học vào sản xuất thực tiễn.
Tỉnh Cà Mau có diện tích nuôi thuỷ sản lớn nhất cả nước, với khoảng 305.000 ha, chiếm gần 30% diện tích nuôi thuỷ sản cả nước và chiếm khoảng 40% vùng đồng bằng sông Cửu Long. Thời gian qua, mô hình nuôi sò huyết kết hợp với nuôi tôm tại các huyện: Ngọc Hiển, Năm Căn, Ðầm Dơi, Phú Tân phát triển mạnh; ngoài mô hình nuôi sò huyết trong vuông tôm, còn có loại hình ương nuôi sò huyết trên biển và trên sông.
Ông Hàn Thanh Phong, Phó trưởng phòng Quản lý tài nguyên thiên nhiên Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, Thư ký dự án, cho biết: “Cà Mau có hơn 305.000 ha nuôi thuỷ sản, trong đó có gần 90% nuôi tôm quảng canh, phần diện tích này thích hợp cho việc nuôi kết hợp các đối tượng khác như sò huyết. Ðồng thời, Cà Mau có rất nhiều bãi bồi có cát pha bùn, thích hợp cho sự phát triển và sinh trưởng của sò huyết. Diện tích rừng ven biển của Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau 26.600 ha, là tiềm năng rất lớn cho việc nuôi sò huyết”.
Mô hình nuôi sò huyết xen canh trong thời gian qua đã chứng minh được tính hiệu quả, diện tích nuôi ngày càng được mở rộng trên địa bàn tỉnh. Cụ thể, năm 2018, Sở KH&CN có quyết định công nhận kết quả thực hiện Dự án “Nhân rộng mô hình nuôi sò huyết kết hợp trong vuông tôm”. Tuy nhiên, một trong những khó khăn, vướng mắc trong phát triển mô hình nuôi sò huyết là không chủ động được con giống tại địa phương, con giống để nuôi hiện nay chủ yếu từ tỉnh khác chuyển đến, môi trường không phù hợp nên khi thả nuôi bị hao hụt nhiều.
Anh Phan Văn Dự, thành viên, kỹ sư chính của dự án, thông tin: “Con giống của các tỉnh Bến Tre, Quảng Bình... khi chuyển về Cà Mau thì tỷ lệ sống chỉ đạt 50%. Qua thời gian thử nghiệm, chọn lựa giống bố mẹ tại Cà Mau, cho sinh trưởng thì tỷ lệ giống khi thả nuôi đạt trên 80%. Ðây là vấn đề đáng phấn khởi, nhận được quan tâm của người nuôi”.
Sò bố mẹ được lựa chọn trong tự nhiên, dùng hình thức tách sò để kiểm tra tỷ lệ ương trứng trên sò.
Ông Phong chia sẻ: “Khi triển khai thực hiện mô hình, các thành viên đã đi thực tế và tham quan rất nhiều mô hình ương sò huyết giống ở Cần Giờ, kỹ thuật nghiên cứu nâng cao tỷ lệ sống của giống sò huyết nhân tạo tại tỉnh Bến Tre, sau đó mới bắt tay vào thực hiện. Dự án được triển khai từ tháng 2/2023, đến thời điểm hiện tại đã thành công việc thử nghiệm sinh sản và ương sò huyết giống phù hợp với thổ nhưỡng của vùng đất Cà Mau”.
Kiểm tra ấu trùng trong nước.
"Ðể sò phát triển và giảm tối thiểu tỷ lệ hao hụt, các thành viên trong dự án lựa chọn giống bố mẹ tại tỉnh. Có nghĩa là, sẽ thu mua lại lượng sò đến lứa thu hoạch của các hộ nuôi. Sò bố mẹ có khả năng ương trứng giai đoạn từ 7-10 tháng tuổi. Ðể biết được sò có ương trứng hay không thì mình bắt đầu tách sò. Trên cùng diện tích, chỉ cần tách khoảng vài chục con thì đánh giá được tỷ lệ ương trứng của cả diện tích. Sau khi thu mua về sẽ lựa chọn con giống bố mẹ khoẻ mạnh, bắt đầu cho sinh sản. Ðể có chất lượng cao thì sò bố mẹ chỉ cho sinh sản một lần, sau đó bán sò thịt, có như vậy chất lượng sò giống mới đạt chuẩn theo yêu cầu”, anh Dự cho biết thêm.
Đưa lên kính hiển vi kiểm tra chất lượng ấu trùng.
Ðây là lần đầu tiên Cà Mau thực hiện thành công “Sinh sản và ương sò huyết giống”. Dự án này mang ý nghĩa lớn hướng đến tăng cường công tác ứng dụng khoa học, công nghệ vào thực tiễn sản xuất, giúp người nuôi chủ động về con giống, đáp ứng yêu cầu phát triển nghề nuôi thương phẩm sò huyết, nhằm đa dạng hoá đối tượng nuôi, khai thác tối ưu tiềm năng, lợi thế điều kiện tự nhiên của tỉnh, mở ra hướng phát triển nghề nuôi nhuyễn thể 2 mảnh vỏ vùng ven biển.
Thành công của dự án góp phần cung cấp nguồn giống ổn định, thúc đẩy sự phát triển kinh tế của tỉnh. Ðặc biệt là hướng đến mở rộng thị trường xuất khẩu, vì hiện nay nhu cầu xuất khẩu sò huyết ngày càng cao, bởi sò huyết có giá trị dinh dưỡng, đang được tiêu thụ rộng trong và ngoài nước. Các mô hình nuôi sò đang ngày càng được phát triển nên nhu cầu nguồn sò giống phục vụ nuôi thương phẩm ngày càng cao. Vì vậy, thành công của dự án góp phần cung cấp nguồn sò giống phục vụ người nuôi.
“Sau khi dự án thành công thì tài liệu kỹ thuật sản xuất giống nhân tạo sò huyết có thể chuyển giao cho các địa phương. Sử dụng nguồn sò bố mẹ được thu gom từ tự nhiên trên địa bàn tỉnh, đảm bảo chủ động nguồn sò giống cả về chất lượng và số lượng. Sò giống được sản xuất trong tỉnh phục vụ các hộ nuôi, rút ngắn được thời gian vận chuyển, cùng với sự tương đồng về yếu tố môi trường góp phần tăng chất lượng con giống và tăng tỷ lệ thành công cho vụ nuôi”, ông Phong chia sẻ.
Dự án có 2 đợt sản xuất, với quy mô 5 ao/đợt, thể tích 500 m3, với tổng diện tích 2.500 m3; mục tiêu mỗi đợt đạt từ 150 triệu con giống trở lên. Ðến thời điểm hiện tại, dự án đã hoàn thành 1 đợt, kết quả vượt so với kế hoạch đề ra: 245 triệu con giống (mục tiêu dự án ≥ 150 triệu con giống/đợt), vượt 95 triệu con so với mục tiêu đề ra; với kích cỡ khoảng 7 triệu con/kg (mục tiêu dự án là khoảng 10 triệu con/kg), tăng 30% so với kích cỡ sò giống đề ra. Dự án đang theo dõi, thu thập, phân tích các số liệu để xây dựng hoàn thiện quy trình kỹ thuật, phù hợp với điều kiện tự nhiên vùng ven biển tỉnh Cà Mau và đang tiếp tục đợt sản xuất thứ hai./.
Đọc nhiều
