Cần Thơ: Bảo tồn và phát triển Di sản Lễ hội Kỳ yên Đình Bình Thủy

Ðáo lệ hằng năm, Ðình Bình Thủy vui đón Lễ hội Kỳ yên Thượng Ðiền năm Giáp Thìn từ ngày 19-5 đến ngày 22-5-2024 (tức từ ngày 12 đến rạng sáng 15-4 âm lịch). Phần lễ được tổ chức long trọng, phần hội vui tươi, rộn ràng, Lễ hội Kỳ yên Ðình Bình Thủy vẫn luôn giữ gìn được bản sắc, là viên ngọc quý của di sản Cần Thơ.

Học sinh trải nghiệm viết thư pháp tại Lễ hội Kỳ yên Đình Bình Thủy.

Từ hơn 1 giờ sáng ngày 12-4 âm lịch, Lễ hội Kỳ yên Ðình Bình Thủy bắt đầu bằng nghi thức đưa Sắc Thần du ngoạn. Sắc Thần được đưa lên long xa phụng tán, rảo quanh các tuyến đường chính của quận Bình Thủy, với sự đồng hành của đông đảo người dân. Bà con hai bên đường cũng lập hương án, nghinh đón Linh Thần. Lễ hội Kỳ yên Ðình Bình Thủy bao đời qua đã trở thành niềm tự hào của bà con. Ông Lê Văn Nghĩa ngụ phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, cho biết: “Qua 12 giờ khuya là vợ chồng tôi đã lập hương án chờ đón Sắc Thần đi ngang. Mình cầu cho gia đạo bình an, quốc gia thái bình, con cháu khỏe mạnh, thành đạt. Cúng ở nhà xong, tới rạng sáng thì chuẩn bị tới đình thắp nhang. Năm nào cũng vậy!”.

Ông Lê Văn Mười, Phó Ban Trị sự Ðình Bình Thủy, cho biết: Ban Trị sự đã phối hợp với quận Bình Thủy, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ, chuẩn bị tổ chức lễ hội từ rất sớm để đảm bảo tươm tất, trang trọng. Phần lễ được tổ chức theo đúng nghi thức truyền thống như đưa Sắc Thần du ngoạn, lễ Túc yết, Tế Sơn Quân, Tế Thần Nông, Xây chầu, Thay khăn Sắc Thần, Chánh tế, cúng cụ Ðinh Công Chánh Tôn Thần… Năm nay, phần hội diễn ra rất sôi nổi với các hoạt động triển lãm sách, báo; trình diễn và tặng chữ thư pháp; chương trình tìm về di sản; hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch; lễ hội bánh ngon Bình Thủy; hội thi mâm xôi nghệ thuật; giải xe đạp quận Bình Thủy mở rộng; giải kéo co quận Bình Thủy… Ðặc biệt, hằng đêm, đình tổ chức hát tuồng cổ phục vụ bà con tham gia lễ hội.

Các hoạt động tại lễ hội như tập viết chữ thư pháp, trưng bày sách, tìm hiểu về di sản Cần Thơ do Bảo tàng TP Cần Thơ, Thư viện TP Cần Thơ thực hiện đã thu hút rất đông học sinh tham gia. Trong vai các “ông đồ nhí”, các em được nghệ nhân dạy viết thư pháp với sự hiếu kỳ, thích thú. Những chữ “Học”, chữ “Nhân”, chữ “Tổ quốc”… được các em viết nắn nót, tự hào. Hội thi mâm xôi nghệ thuật cũng là hoạt động thu hút đông khách tham quan. Từ món xôi, các phường, đơn vị của quận Bình Thủy đã tạo tác nên những hình dáng nghệ thuật, đậm bản sắc văn hóa địa phương.

Ðiểm ấn tượng tại lễ hội lần này chính là có rất đông khách tham quan, du khách đến chiêm bái Linh Thần, tham gia lễ hội. Nhiều đoàn học sinh, sinh viên cũng đến hòa cùng không khí rộn ràng tại Ðình Bình Thủy. Phan Lê Kim Ngọc, Hoa khôi Học sinh - sinh viên thanh lịch TP Cần Thơ năm 2023, có mặt tại Ðình Bình Thủy từ rất sớm, trong trang phục áo dài truyền thống. Kim Ngọc viếng Linh Thần, trải nghiệm các hoạt động tại lễ hội và cùng các bạn trẻ lan tỏa vẻ đẹp của di sản này. Kim Ngọc chia sẻ: “Em rất tự hào vì TP Cần Thơ có di sản Ðình Bình Thủy và Lễ hội Kỳ yên Ðình Bình Thủy rất quý báu. Các hoạt động tại lễ hội rất ý nghĩa, mang tính giáo dục. Là người trẻ, em trân trọng và sẽ nỗ lực hết mình để lan tỏa di sản quê hương”.

Hằng năm, tại Ðình Bình Thủy đáo lệ 2 kỳ lễ hội Kỳ yên là Thượng Ðiền và Hạ Ðiền. Ðây là nét văn hóa đặc trưng của đình làng Nam Bộ, được lưu truyền qua nhiều thế hệ, là dịp thể hiện lòng tri ân và tưởng nhớ công tích của các vị Thần, các bậc tiền nhân mở đất, các anh hùng dân tộc. Lễ hội Kỳ yên Ðình Bình Thủy được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào tháng 1-2018.

Ông Lê Phước Lợi, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Thủy, cho biết: Ðể tiếp tục gìn giữ, phát huy Di tích kiến trúc nghệ thuật Ðình Bình Thủy, cũng như giá trị của Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia Lễ hội Kỳ yên Ðình Bình Thủy, thời gian tới, quận Bình Thủy tiếp tục phối hợp Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Cần Thơ trong công tác định hướng, phát triển lễ hội với quy mô cấp thành phố, tăng cường hơn nữa công tác quảng bá hình ảnh, nội dung lễ hội. Phát triển Ðình Bình Thủy thành điểm du lịch văn hóa đặc thù, hấp dẫn, là điểm thu hút khách du lịch của quận Bình Thủy nói riêng, TP Cần Thơ nói chung. Qua đó, góp phần giữ gìn và phát huy giá trị tốt đẹp của Lễ hội Kỳ yên Ðình Bình Thủy, khẳng định hơn nữa những giá trị truyền thống lâu đời của đất và người Cần Thơ.

Đình Bình Thủy là một trong những ngôi đình có bề dày lịch sử về văn hóa truyền thống và kiến trúc độc đáo của miền Tây Nam Bộ nói chung, TP Cần Thơ nói riêng. Đình được xây dựng vào năm 1844 và được sắc phong Bổn Cảnh Thành Hoàng vào năm Nhâm Tý (1852). Sau nhiều lần trùng tu sửa chữa, đầu thế kỷ XX, nhân dân cất lại đình như hiện nay ngay tại vàm Bình Thủy bằng gạch ngói và hoàn thành năm 1910. Năm 1989, Đình Bình Thủy được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.